ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ

Αν θες ειρήνη, ετοιμάσου για πόλεμο

Η
παγκόσμια κοινότητα ανησυχεί για το ενδεχόμενο κλιμάκωσης του πολέμου στην Ουκρανία, αλλά και για τον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ έναντι όλων, όπως απειλεί ο Τράμπ.

Δικαιολογημένες οι ανησυχίες, αλλά αυτό που δεν φαίνεται σήμερα, είναι αν θα υπάρξει κέρδος από όλα αυτά για κάποιον.

Όσον αφορά στον πόλεμο στην Ουκρανία, κέρδος δεν θα υπάρξει ούτε για την Ευρώπη που υφίσταται τεράστια οικονομική επίπτωση από αυτόν τον πόλεμο, ούτε για τις ΗΠΑ – ο Τράμπ έχει επανειλημμένως δηλώσει ότι θα σταματήσει αυτόν τον πόλεμο. Ίσως υπάρχει κέρδος για τη Ρωσία που έχει καταλάβει μεγάλα κομμάτια της Ουκρανίας, αλλά δεν μπορεί να θεωρεί δεδομένο ότι θα κρατήσει ότι κατέλαβε μετά τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις. Στην πραγματικότητα, ενώ δεν υπάρχει σαφές κέρδος, υπάρχει μέχρι στιγμής τεράστια ζημιά για όλους, αφενός από το θάνατο στρατιωτών και τις καταστροφές πόλεων, βιομηχανιών, καλλιεργειών, αλλά και από τις οικονομικές επιπτώσεις. Σε περίπτωση κλιμάκωσης του πολέμου, όλοι θα χάσουν. Αν χρησιμοποιηθούν πυρηνικά, δεν θα μείνει τίποτα όρθιο και τότε είναι που σίγουρα δεν κερδίζει κανείς.

Όσον αφορά στον εμπορικό πόλεμο, ο Τράμπ συγκεκριμενοποιεί τις απειλές του και ανακοινώνει μεγάλους δασμούς για τις εισαγωγές από Καναδά, Μεξικό και Κίνα. Σκοπός του είναι να φτιάξει το ισοζύγιο εμπορικών συναλλαγών μεταξύ των χωρών αυτών και των ΗΠΑ, δηλαδή να πιέσει τις χώρες αυτές να αγοράσουν περισσότερα αμερικανικά προϊόντα. Το ίδιο θα κάνει και με την Ευρώπη όπου αναμένεται επιβολή δασμών στα ευρωπαϊκά προϊόντα που εισάγονται στις ΗΠΑ – η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία είναι σε πανικό. Το ίδιο κάνει και με το ΝΑΤΟ, πιέζει δηλαδή για να πληρώσουν τις συνεισφορές τους οι χώρες της συμμαχίας και για να αγοράζουν περισσότερα αμερικανικά όπλα.

Όλα αυτά μαζί, δείχνουν ότι είμαστε στην εποχή των απειλών, ώστε να αρχίσουν διαπραγματεύσεις και να κλειστούν νέες συμφωνίες στη θέση των παλιών.

Ο Τράμπ δηλαδή πιέζει τους πάντες για να κλείσει συμφωνίες – επιχειρηματίας είναι εξάλλου – προς όφελος της Αμερικής.

Τόσο στον εμπορικό πόλεμο, όσο και στον πραγματικό πόλεμο, για να υπάρξει ισορροπία και ειρήνη αντίστοιχα, πρέπει πρώτα να υπάρξει μεγάλη πίεση, ανησυχία, πανικός. Μόνο μέσω αυτής της οδού κάθονται όλοι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και βρίσκουν τη διάθεση να κάνουν υποχωρήσεις και συμβιβασμούς. Και αυτό ζούμε σήμερα. Την πίεση για να δημιουργηθεί πανικός.

Με την κλιμάκωση του πολέμου την τελευταία εβδομάδα όλοι άρχισαν να φοβούνται. Για παράδειγμα, οι Γερμανοί δίνουν οδηγίες στους πολίτες τους για τα καταφύγια και μοιράζουν φυλλάδια επιβίωσης σε περίπτωση πολέμου. Όλα αυτά είναι στην πραγματικότητα άχρηστα, για τον απλούστατο λόγο ότι τα καταφύγια δεν επαρκούν. Η Γερμανία έχει καταφύγια που μπορούν να φιλοξενήσουν 500.000 ανθρώπους και έχει πληθυσμό 84 εκατομμύρια.

Το ζήτημα όμως είναι ότι αυτές οι συζητήσεις για τα καταφύγια, οι οδηγίες, οι πύρινες δηλώσεις, οι καμπάνες του πολέμου που ηχούν, προκαλούν τον απαιτούμενο πανικό ώστε να επιλέξουν όλοι την ειρήνη και να κάτσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Η απειλή των δασμών στις εισαγωγές, επίσης προκαλεί πανικό στις επιχειρήσεις και στα κράτη και επίσης αναγκάζει τους πάντες να κάτσουν σε ένα τραπέζι διαπραγματεύσεων για να κλείσουν αμοιβαία επωφελείς συμφωνίες, έστω και με παραχωρήσεις.

Ζώντας -όπως όλοι μας- επί δεκαετίες σε εποχή ειρήνης και οικονομικής ανάπτυξης, μου είναι πολύ δύσκολο να πιστέψω ότι πάμε πραγματικά για παγκόσμιο πόλεμο, μου φαίνεται αδιανόητη και παρανοϊκή η σκέψη ενός πυρηνικού πολέμου, όπως μου φαίνεται επιζήμια για όλους η επιστροφή στον προστατευτισμό, στο διεθνές εμπόριο.

Για τον λόγο αυτό ίσως, εκτιμώ ότι όλα όσα συμβαίνουν σήμερα είναι απειλές, για να διαμορφωθούν νέες συμφωνίες. Αυτό είναι το αισιόδοξο σενάριο. Ίσως όμως να είναι και το μοναδικό. Διότι αν δεν είναι έτσι τα πράγματα, αν όντως η ανθρωπότητα πηγαίνει για ένα τρίτο παγκόσμιο πόλεμο που πολύ σύντομα μπορεί να κακοφορμίσει σε πυρηνικό, αν πράγματι επιστρέψουμε σε ακραίο προστατευτισμό στο διεθνές εμπόριο, δεν θα έχουμε κάνει απλώς ένα τεράστιο βήμα προς τα πίσω, θα έχουμε τεράστιο κόστος για όλους, χωρίς να υπάρχει κέρδος για κανέναν. Και αυτό δεν μοιάζει λογικό, αντίθετα μοιάζει εντελώς απίθανο, αφού κανείς δεν κερδίζει.

Ποτέ δεν ξέρεις όμως, όπως λένε και στο σινεμά οι ντετέκτιβ, στο τέλος η νεκροψία θα δείξει.

 

nikolopoulos@reporter.gr