Ειδικότερα, ο Δήμος προσφεύγει κατά της απόφασης του ΥΠΕΝ, με την οποία, σύμφωνα με τον δήμαρχο κ. Γρηγόρη Κωνσταντέλλο, «το υπουργείο εντελώς αναιτιολόγητα και χωρίς κανένα απολύτως νομικό επιχείρημα», αγνοεί την ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, με την οποία ζητείται από την πολεοδομία η αναστολή έκδοσης των οικοδομικών αδειών που κάνουν χρήση των «μπόνους» δόμησης του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ – 4067/2012) έως την εκδίκαση της υπόθεσης από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ). «Το υπουργείο αρνήθηκε να κάνει δεκτό το αίτημά μας για μερική αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών που ζητήσαμε στις 20 Μαρτίου», σημειώνει ο δήμαρχος.
Επίσης, προσέφυγε κατά της απόφασης του Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, ο οποίος την περασμένη Παρασκευή (έπειτα από σχετικό εξώδικο του ΤΕΕ) εξέδωσε απόφαση με την οποία, ακυρώνει, όπως υποστηρίζει ο κ. Κωνσταντέλλος, «την προβλεπόμενη από το άρθρο 32 του νόμου 3584/2007 εσωτερική διαταγή (εντέλλεσθε) του Δημάρχου Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης, με την οποία αναστέλλεται η έκδοση από την Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου αδειών, που κάνουν χρήση αντισυνταγματικών διατάξεων του ΝΟΚ».
Η Αποκεντρωμένη Διοίκηση, όπως αναφέρει ο κ. Κωνσταντέλλος, «χωρίς να έχει αρμοδιότητα πήρε μια απόφαση ακύρωσης του ‘εντέλλεσθε’, το οποίο δεν είναι διοικητική πράξη, είναι εσωτερική διαδικασία, άρα δεν έγκειται στον έλεγχό της. Πλέον θα αποφανθεί το ΣτΕ». Από εδώ και πέρα, όπως επισημαίνει ο Δήμαρχος, «για κάθε οικοδομική άδεια που κάνει χρήση των κινήτρων του ΝΟΚ και μπαίνει στο σύστημα έκδοσης οικοδομικών αδειών θα προσφεύγουμε στο ΣτΕ για αναστολή εκτέλεσης, όπως κάνει και ο δήμος Αλίμου», τονίζει ο κ. Κωνσταντέλλος.
Ο κ. Κωνσταντέλλος επιμένει ότι δεν πρόκειται να υλοποιηθεί στην επικράτεια του Δήμου Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης καμία άδεια οικοδομής που κάνει χρήση των καταστροφικών διατάξεων του ΝΟΚ, μέχρι την έκδοση της απόφασης της Ολομέλειας του ΣτΕ. Το ζήτημα της συνταγματικότητας των άρθρων του ΝΟΚ, δυνάμει των οποίων χορηγούνται κίνητρα προσαύξησης του επιτρεπόμενου ύψους κτιρίων, έχει παραπεμφθεί, λόγω της σοβαρότητας της υπόθεσης, από το Ε’ Τμήμα του ΣτΕ στην Ολομέλεια του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου, όπου και εκκρεμεί. Σε κάθε περίπτωση, οι δικαστές του Ε’ Τμήματος έκριναν αντισυνταγματικά τα συγκεκριμένα ευεργετήματα σε επιπλέον δόμηση του ΝΟΚ, επί προσφυγών του Δήμου Αλίμου. Στους Δήμους που αποφασίζουν να λάβουν μέτρα ώστε να μην αλλοιωθούν οι περιοχές από την ανεξέλεγκτη οικοδόμηση ψηλών κτιρίων έχουν προστεθεί και οι Δήμοι Κηφισιάς και Παπάγου-Χολαργού.
Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες, το επιτελείο του ΥΠΕΝ έχει στα σκαριά το σχέδιο μιας ρύθμισης που θα δώσει λύση μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης από την Ολομέλεια του ΣτΕ, η οποία πιθανώς θα περιλαμβάνει κατάργηση της συνδυαστικής εφαρμογής των κινήτρων του ΝΟΚ, ή θα βάζει όριο στο πόσο θα μπορούν να «ψηλώνουν» τα κτίρια. Μάλιστα, δεν αποκλείεται να γίνουν ανακοινώσεις το επόμενο διάστημα.
«Οποιαδήποτε νομοθετική πρωτοβουλία που δεν είναι σύμφωνη με τις αποφάσεις 293 και 310/2024 αποφάσεων του 5oυ τμήματος του ΣτΕ και με τις αποφάσεις της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος δεν θα αποτελέσει λύση του προβλήματος, αντίθετα θα σταθεί αιτία να διαιωνίζεται η αντιπαράθεση και η ανασφάλεια που έχει δημιουργηθεί με δικαστικές διενέξεις, με δυσμενή κατάληξη (π.χ. κτίριο Coco Mat) για όσους εθελοτυφλούν και εξακολουθούν να πιστεύουν, ότι η ‘τσιμεντοποίηση’ και το κέρδος είναι υπεράνω του Συντάγματος και του Συμβουλίου της Επικρατείας», σημειώνει ο κ. Κωνσταντέλλος.
Όπως τονίζει ο Δήμαρχος, «στο όνομα της ενεργειακής αναβάθμισης, δεν μπορούμε να δεχόμαστε επιπλέον ορόφους και περισσότερο τσιμέντο στα κτίρια που κατασκευάζονται». Και προσθέτει: «Θεωρούμε πως το παλαιό, ενεργοβόρο τριώροφο ή τετραώροφο κτίριο πρέπει να αντικατασταθεί με νέο, ενεργειακά αναβαθμισμένο τριώροφο ή τετραώροφο κτίριο και όχι με τους τεράστιος τσιμεντένιους όγκους που παρατηρούμε τα τελευταία χρόνια».
Παράλληλα, την Τρίτη ο δικηγόρος Γιώργος Τρανταλίδης, απέστειλε αίτημα στην Εισαγγελέα Περιβάλλοντος του Αρείου Πάγου για την κατεπείγουσα έκδοση εισαγγελικής παραγγελίας προς τον υπουργό Περιβάλλοντος προκειμένου ο κ. Σκυλακάκης να αποστείλει προς όλες τις πολεοδομίες των περιοχών Κηφισιάς, Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης, Γλυφάδας, Αμαρουσίου, Χολαργού-Παπάγου και Αλίμου οδηγία – εντολή για αναστολή, άλλως απαγόρευση έκδοσης αδειών οικοδόμησης, έπειτα από τις αποφάσεις του Ε’ Τμήματος του ΣτΕ.
Διπλή απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας
Με τις υπ’ αριθμόν 293/2024 και 310/2024 αποφάσεις του Ε’ Τμήματος του ΣτΕ, οι οποίες αφορούσαν προσφυγές κατοίκων του Δήμου Αλίμου κατά των αρμοδίων αρχών, κρίθηκε ότι είναι αντισυνταγματικά τα επιπλέον τετραγωνικά μέτρα, το αυξημένο ύψος και ο μεγαλύτερος όγκος της συντριπτικής πλειονότητας των νέων πολυώροφων κατασκευών στην Αττική αλλά και την υπόλοιπη επικράτεια, τουλάχιστον από το 2019 και εξής – βάσει του σκεπτικού ότι κατά τον σχεδιασμό και την ανέγερσή τους έχει γίνει καταχρηστική εκμετάλλευση των bonus από τα λεγόμενα περιβαλλοντικά κίνητρα, δηλαδή ορισμένα άρθρα του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (Ν.Ο.Κ., νόμος 4067/2012).
Τα εν λόγω άρθρα προβλέπουν τη νόμιμη προσαύξηση του συντελεστή δόμησης -εν ολίγοις την ανέγερση πιο ψηλών και πιο ογκωδών κτιρίων- εν είδει επιβράβευσης για την υιοθέτηση πράσινων λύσεων.
Υπεραπλουστεύοντας, αν μια οικοδομή χτίζεται με προδιαγραφές υψηλής ενεργειακής απόδοσης, αν έχει προβλεφθεί παραχώρηση μέρους της πρόσοψής της σε κοινή χρήση, αν υπάρχει φύτευση στο δώμα κ.λπ., τότε ο νόμος (που, παρ’ όλα αυτά, εξακολουθεί σήμερα να ισχύει κανονικά) επιτρέπει στον κατασκευαστή να προσθέσει μέτρα σε πλάτος και ύψος, να διαμορφώσει εσωτερικούς εξώστες-εσοχές, πατάρια, σοφίτες κ.ά. έτσι ώστε να μεγιστοποιήσει τον δομήσιμο χώρο και, φυσικά, το κέρδος του.
Στην πράξη, ωστόσο, παρατηρήθηκε σε πολλές περιπτώσεις η τάση των κατασκευαστών να «ξεχειλώνουν» την έννοια του Ν.Ο.Κ. και χρησιμοποιώντας προσχηματικά και συνδυαστικά όλα τα οικολογικά αντισταθμίσματα, να ανεγείρουν κτίρια που οι διαστάσεις τους συνιστούν δυσαρμονία τόσο προς τη λογική του πολεοδομικού σχεδιασμού όσο και προς το άρθρο 24 του Συντάγματος περί προστασίας του περιβάλλοντος.
Με το εν λόγω άρθρο έχει αποκτήσει συνταγματική υπόσταση, ήδη από το 1975, η έννοια του «περιβαλλοντικού κεκτημένου», μέρος του οποίου είναι το «πολεοδομικό κεκτημένο» – ή αλλιώς ο νομοθετικός φραγμός στην ανεξέλεγκτη τσιμεντοποίηση. Ωστόσο, με την εξάντληση των bonus, σύμφωνα με το σκεπτικό του ΣτΕ, καθώς και κάποιων δήμων οι οποίοι ανέλαβαν δράση με προσφυγές στη Δικαιοσύνη, στην πράξη το πνεύμα του αφηρημένου άρθρου 24 καταστρατηγήθηκε με διάφορα τεχνικά τερτίπια, ένα από τα οποία -και ίσως όχι το πιο κραυγαλέο- χρησιμοποιείται συχνά σε νέες οικοδομές προκειμένου να εξασφαλιστούν περισσότερα δομήσιμα τετραγωνικά: φερ’ ειπείν, η υποτυπώδης φύτευση σε στέγη, ακόμη και επικλινή, κάτι που καταφανώς συνιστά απλώς μια εικονική μέριμνα για το περιβαλλοντικό ισοζύγιο.
Προτού αναλυθούν περαιτέρω οι λεπτομέρειες της όλης υπόθεσης θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι η εγχώρια αγορά ακινήτων τελεί πλέον σε αναβρασμό. Αυτό επιβεβαιώνει ο κ. Δημήτρης Αναγνωστόπουλος, κτηματομεσίτης και επικεφαλής της εταιρείας Level Realty, στα νότια προάστια: «Η αγορά παρουσίαζε μια κάμψη τους τελευταίους μήνες του 2023, είναι όμως ξεκάθαρο ότι μετά από τα τελευταία γεγονότα έχει παγώσει. Όλοι ρωτούν τι θα γίνει, χωρίς κανείς να έχει την απάντηση – και μάλιστα ενώ υπάρχουν τόσες πολλές και διαφορετικές περιπτώσεις που ενδέχεται να επηρεαστούν από μια τροποποίηση του υφιστάμενου νομικού πλαισίου για τις κατασκευές.
Προσωπικά δεν γνωρίζω κανέναν κατασκευαστή που να μην έχει κάνει χρήση των bonus του Ν.Ο.Κ.. Γνωρίζω, επίσης, από το πελατολόγιό μου ότι ένας συγκεκριμένος ιδιοκτήτης ακινήτου βρίσκεται σε απόγνωση διότι υπολόγιζε να αποκαταστήσει τα τέσσερα παιδιά του σε αντίστοιχες ιδιοκτησίες διαμερισμάτων σε καινούρια πολυκατοικία. Αν αλλάξει ο νόμος, αυτό δεν θα είναι εφικτό λόγω της μείωσης της επιφάνειας δόμησης».
Η αιφνιδιαστική μετατόπιση των ορίων ανάμεσα στο τι είναι νόμιμο και τι όχι, η «ανασφάλεια δικαίου» που προκάλεσε άμεσα η κρίση του ΣτΕ περί αντισυνταγματικότητας των bonus έχουν θέσει σε κατάσταση κόκκινου συναγερμού τους κλάδους των αγοραπωλησιών γης και ακινήτων, των κατασκευών, καθώς και τους ιδιοκτήτες.
Όπως το θέτει χαρακτηριστικά ο κ. Γιάννης Μπαβέας, δικηγόρος εξειδικευμένος στον τομέα των ακινήτων, «πρόκειται περί νομικής ομηρίας σχεδόν για κάθε ιδιοκτήτη γης στην Ελλάδα. Ένας πολίτης, ένας επιχειρηματίας, οποιοσδήποτε διοικούμενος εν γένει, που έχει στην κατοχή του ένα οικόπεδο είτε εντός είτε εκτός σχεδίου πόλεως, βρίσκεται πλέον σε πλήρη νομική ανασφάλεια. Η αβεβαιότητα αυτή έχει προκύψει -μολονότι προς το παρόν δεν υπάρχει κάτι περισσότερο από αποφάσεις ενός τμήματος και όχι της Ολομέλειας του ΣτΕ- λόγω και των αμφίβολης νομιμότητας ως προς τη δικαιοδοσία παρεμβάσεων ορισμένων δήμων. Επίσης, εκτός του ζητήματος με τη συνταγματικότητα των bonus δόμησης που δίνει ο Ν.Ο.Κ., υφίσταται ταυτόχρονα ένα παρόμοιο, εξίσου σοβαρό και εκτεταμένο θέμα με την εκτός σχεδίου δόμηση μετά από απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας. Οπότε ανακύπτουν πολύ σοβαρά ζητήματα σε όλα τα επίπεδα της αγοράς ακινήτων.
Εννοώ την αδειοδότηση, την οικοδομησιμότητα και τους όρους δόμησης σε ήδη αποκτηθέντα οικόπεδα. Ακόμα πιο σύνθετο γίνεται το πρόβλημα σε περιπτώσεις εκκρεμών συμβάσεων, όπως εργολαβικά προσύμφωνα με το σύστημα της αντιπαροχής ή δανειακές συμβάσεις με εμπράγματες εξασφαλίσεις ή υπό ανέγερση κατασκευές οι οποίες ενδέχεται να ανατραπούν πλήρως αν κριθούν εν τέλει αντισυνταγματικές από την Ολομέλεια οι κείμενες διατάξεις του Ν.Ο.Κ.. Ουδείς διαφωνεί ότι το Σύνταγμα και ιδίως το άρθρο 24, που αφορά την προστασία του περιβάλλοντος, πρέπει να τηρείται στο ακέραιο και απαρέγκλιτα.
Πρέπει όμως στο σημείο αυτό να τονίσουμε ότι η αρμοδιότητα αυτή, του ελέγχου της συνταγματικότητας, ανήκει αποκλειστικά στη δικαστική εξουσία – και ειδικά στην Ολομέλεια του ΣτΕ, της οποίας η απόφαση, όποια κι αν είναι, υποχρεωτικά πλέον ακολουθείται από όλα τα δικαστήρια, προσδίδοντας σε αυτή ουσιαστικά ισχύ νόμου. Κατά την άποψή μου, η Τοπική Αυτοδιοίκηση και ο εκάστοτε δήμαρχος δεν νομιμοποιείται προς το παρόν να μην εφαρμόζει τον Ν.Ο.Κ. και να αναστέλλει την έκδοση αδειών, πολλώ μάλλον να προβαίνει σε διακοπή εργασιών νομίμως εκδοθεισών αδειών.
Τέλος, φρονώ ότι τόσο η δικαστική όσο και η εκτελεστική εξουσία πρέπει πρωτίστως να λάβουν υπόψη τους την αρχή της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του πολίτη, άλλως θα βρεθούμε στη χαοτική κατάσταση χιλιάδες κτίρια να είναι παράνομα, χιλιάδες συμβάσεις να είναι στον αέρα και εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες να έχουν χάσει τις περιουσίες τους, για τις οποίες έχουν δαπανήσει δισεκατομμύρια ευρώ. Συζητάμε για τόσο μεγάλης έκτασης πρόβλημα, το οποίο αγγίζει άμεσα ή έμμεσα κάθε Ελληνα. Στη συγκεκριμένη συγκυρία το κράτος πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του και να μην την πληρώσουν οι πολίτες».
Άμεση συνέπεια της δημοσιοποίησης των αποφάσεων που έλαβε το Ε’ Τμήμα του ΣτΕ είναι μια δισυπόστατη σύγχυση στον τομέα του real estate, η οποία αφενός τείνει προς το προσωρινό πάγωμα όσων αγοραπωλησιών ή αντιπαροχών δεν είχαν φτάσει σε νομικά έγκυρη συμφωνία, αφετέρου, όμως, παρατηρείται φρενίτιδα τις τελευταίες εβδομάδες, καθώς καθημερινά κατατίθενται σωρηδόν σχέδια στις κατά τόπους Διευθύνσεις Πολεοδομίας με στόχο την ταχύτερη δυνατή αδειοδότηση νέων οικοδομών.
Το ποια κατεύθυνση από τις δύο επιλέγεται τελικά εναπόκειται στους εκάστοτε συμβαλλόμενους, κατά το δοκούν. Οι κατασκευαστές -και μαζί με αυτούς πολλοί ιδιώτες ιδιοκτήτες ακινήτων- ευελπιστούν ότι όσο πιο προχωρημένη είναι η διαδικασία ανέγερσης, αλλά και όσο περισσότερο αυξάνεται το συνολικό πλήθος των θιγόμενων από τις αποφάσεις του ΣτΕ, τόσο πιο πιθανό είναι να αμβλυνθούν οι ενδεχόμενες κυρώσεις για την αντισυνταγματικότητα των κτιρίων τους.
Με τη λογική ότι αν το ΣτΕ εν τέλει αποφανθεί (κάτι που δεν προβλέπεται να συμβεί σύντομα) πως, π.χ., απαιτείται μείωση του ύψους κάποιων οικοδομών, πρακτικά θα είναι αδύνατον να εξαναγκαστούν εκατοντάδες ή και χιλιάδες ιδιοκτήτες να κατεδαφίσουν ολόκληρους ορόφους. Και αυτό υπό την προϋπόθεση ότι η τελική απόφαση του ΣτΕ για τα bonus θα περιλαμβάνει κάποιου είδους αναδρομικότητα, κάτι που επίσης είναι άγνωστο επί της παρούσης.
Επ’ αυτού, όμως, νομικός με μεγάλη εμπειρία και εξειδίκευση σε ζητήματα πολεοδομίας τονίζει ότι «η όποια απόφαση του ΣτΕ, όταν και όποτε εκδοθεί, εξ ορισμού δεν μπορεί να αφορά ακίνητα που αδειοδοτήθηκαν προηγουμένως και ως εκ τούτου ανεγέρθησαν ή ανεγείρονται με νόμιμη χρήση των bonus του Ν.Ο.Κ.. Η νέα απόφαση θα ορίζει τι θα ισχύει στο μέλλον, ενώ τα υπόλοιπα ζητήματα που θα πρέπει να διευθετηθούν περαιτέρω υπάγονται στην αρμοδιότητα του κράτους, εν προκειμένω του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ)».
Εξώδικο ΤΕΕ προς Δήμους Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης και Αλίμου
Σε συνέχεια του ζητήματος που έχει δημιουργηθεί ως προς την εφαρμογή του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) και της άρνησης ορισμένων δήμων να εκδίδουν οι ΥΔΟΜ άδειες δόμησης μέχρι την απόφαση του ΣτΕ επί του θέματος, το ΤΕΕ απέστειλε εξώδικο υπερασπιζόμενο τη νομιμότητα, όπως επισημαίνει σε σχετική ανακοίνωσή του.
Συγκεκριμένα το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, διά του Προέδρου του, Γιώργου Στασινού, απέστειλε εξώδικη δήλωση – πρόσκληση – διαμαρτυρία προς τους Δήμους Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης και Αλίμου με την οποία τους ζητά, για λόγους ασφάλειας δικαίου καθώς και πρόδηλης εξυπηρέτησης του δημοσίου συμφέροντος, να προβούν άμεσα στην ανάκληση των αποφάσεων που έχουν λάβει περί αναστολής των οικοδομικών αδειών στην χωρική περιφέρεια των Δήμων τους, «επιφυλασσόμενοι άλλως για το σύνολο των εννόμων συνεπειών σας». Μάλιστα το ΤΕΕ κοινοποιεί το εξώδικο και προς τον Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής προκειμένου να προβεί στην ακύρωση των αποφάσεων, στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων του και ειδικότερα του ελέγχου νομιμότητας των πράξεων των ΟΤΑ.
Το ΤΕΕ ζητά να ακυρωθούν αποφάσεις με τις οποίες οι δήμαρχοι των περιοχών ζητούν από τις Υπηρεσίες Δόμησης να επιβάλλουν στους μηχανικούς την κατάθεση επιπλέον δικαιολογητικών που δεν προβλέπει ο νόμος και εντέλλουν τους αρμόδιους υπαλλήλους να μην εκδίδουν άδειες δόμησης που περιλαμβάνουν χρήση των κινήτρων του ΝΟΚ.
Στο εξώδικο τονίζεται ότι «ουδεμία αρμοδιότητα έχει ο Δήμαρχος, αλλά και εν γένει τα όργανα των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α’ βαθμού, να εκδίδουν αποφάσεις περί αναστολής των οικοδομικών αδειών στην χωρική αρμοδιότητα του Δήμου τους», επομένως κάθε τέτοια απόφαση αναστολής έχει εκδοθεί από αναρμόδιο όργανο και οι αποφάσεις χαρακτηρίζονται ακυρωτέες ως μη νόμιμες, για λόγους ασφάλειας δικαίου.
Στο εξώδικο το ΤΕΕ επισημαίνει ότι το ζήτημα της συνταγματικότητας των άρθρων του ΝΟΚ, δυνάμει των οποίων χορηγούνται κίνητρα προσαύξησης του επιτρεπόμενου ύψους κτιρίων, έχει παραπεμφθεί (αρ.απ. 310/2024 του Ε Τμήματος) για κρίση ενώπιον της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, όπου και εκκρεμεί. Το ΤΕΕ τονίζει ότι σε κάθε περίπτωση μόνο τα αρμόδια όργανα της διοίκησης, που σε καμία περίπτωση δεν είναι οι ΟΤΑ, μπορούν να εξετάσουν και να λάβουν τυχόν απαιτούμενα μέτρα, αν απαιτείται, μέχρι την οριστική κρίση του δικαστηρίου.
Σχετικά με το θέμα, ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός δήλωσε:
«Αναλύσαμε δημόσια γιατί είναι χρήσιμα, κρίσιμα και απαραίτητα τα κίνητρα του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού για περισσότερο κλιματικά ανθεκτικά κτίρια, με αύξηση συντελεστή δόμησης και ύψους. Επαναλαμβάνω: τα κίνητρα του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού για μείωση της κάλυψης στα νέα κτίρια, την αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας και τη βελτίωση του αστικού περιβάλλοντος είναι σύμφωνα με τις βέλτιστες διαθέσιμες πρακτικές σε διεθνές επίπεδο, απολύτως απαραίτητα για να συμβάλλουν στην επίτευξη των κλιματικών στόχων της χώρας και αναγκαία για μια καλύτερη ποιότητα ζωής των πολιτών σε ανθεκτικές πόλεις. Κάθε συζήτηση για περιορισμό ή κατάργησή τους υποθηκεύει το μέλλον της χώρας και των παιδιών μας και βλάπτει τις ζωές των πολιτών και το περιβάλλον. Είναι μάλιστα εξόχως αντιεπιστημονικό και βαθιά συντηρητικό να υποστηρίζεται ότι δήθεν υποβαθμίζεται η ζωή των πολιτών ή το αστικό περιβάλλον από τυχόν αύξηση του ύψους των κτιρίων, χωρίς μάλιστα να εξετάζονται καθόλου τα οφέλη από τα κίνητρα.
Το ΤΕΕ είναι θεσμοθετημένος Τεχνικός Σύμβουλος της Πολιτείας και οφείλει να ενημερώνει για σύνθετα τεχνικά ζητήματα. Για το ζήτημα του ΝΟΚ ζητήσαμε, επιπλέον, το αυτονόητο: να εφαρμόζεται ο νόμος. Δεν είδαμε ανταπόκριση από τους Δήμους που ξεκίνησαν αυτήν την πρωτοφανή ιστορία με τις παράνομες αναστολές έκδοσης οικοδομικών αδειών. Οφείλουμε να προασπίσουμε την επαγγελματική και επιστημονική εργασία των διπλωματούχων μηχανικών. Ζητάμε σήμερα και με εξώδικο επαναφορά στη νομιμότητα. Ο κάδε δήμος δεν είναι κάποιο ανεξάρτητο κρατίδιο ώστε άλλα να ισχύουν σε κάποιες δήθεν προνομιούχες περιοχές και άλλα στην υπόλοιπη χώρα.
Ο ΝΟΚ είναι σημαντικός γιατί, ουσιαστικά, βάζει σημαντικά περιβαλλοντικά κίνητρα τα οποία είναι απαραίτητα για τη ζωή των πολιτών σήμερα αλλά σίγουρα και για τις επόμενες γενιές. Επομένως θα πρέπει να υποστηριχθεί και να διατηρηθεί και να συνεχίσουν να υπάρχουν τα περιβαλλοντικά κίνητρα ή ακόμη και να αυξηθούν μελλοντικά.
Από εκεί και πέρα, για όποιες τυχόν μεμονωμένες περιπτώσεις παρατηρούνται υπερβολές, όσον αφορά συγκεκριμένα ζητήματα συνδυασμού διατάξεων που δεν ήταν στην πρόθεση του νομοθέτη και σωρευτικής εφαρμογής στο πολεοδομικό μέγεθος του ύψους – και μόνο, η κυβέρνηση πρέπει να παρέμβει και να ξεκαθαρίσει το τοπίο. Μόνο για τις υπερβολές όμως, για μεμονωμένες περιπτώσεις, καθώς μόνο τέτοιες υπάρχουν, που οδηγούν σε πολύ υψηλότερα κτίρια από αυτά που συνήθως κατασκευάζονται ακόμα και σήμερα με τον ΝΟΚ. Και σίγουρα όχι για τα πράσινα κίνητρα της αύξησης συντελεστή δόμησης. Και για να το ξεκαθαρίζουμε: οι δήμοι που φωνάζουν τώρα δεν αντιδρούν για αυτές τις περιπτώσεις, αντίθετα επιδιώκουν την πλήρη αναστολή κάθε κινήτρου του ΝΟΚ για να διασφαλίσουν τοπικά μικροσυμφέροντα. Αυτές τις αποφάσεις αναστολής έκδοσης οικοδομικών αδειών ζητάμε σήμερα να ακυρωθούν».
Άκυρη η “Διαταγή Δημάρχου” σύμφωνα με την Αποκεντρωμένη Διοίκηση
Στην ακύρωση της υπ’ αριθ. πρωτ. 13289/26.03.2024 «Διαταγής Δημάρχου» του Δήμου Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης, περί της μερικής αναστολής έκδοσης οικοδομικών αδειών βάσει των κινήτρων που δίνει ο νέος ΝΟΚ, προχώρησε με απόφασή του ο Γραμματέας Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, Γρηγόρης Ζαφειρόπουλος.
Συγκεκριμένα, με απόφαση που εκδόθηκε την περασμένη Παρασκευή, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 231 του ν. 3852/2010, τα συλλογικά και μονομελή όργανα του Δήμου Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης έχουν την υποχρέωση συμμόρφωσης χωρίς καθυστέρηση, αίροντας την απόφασή τους περί αναστολής έκδοσης οικοδομικών αδειών στον Δήμο.
Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης για την ακύρωση της “Διαταγής Δημάρχου”, “Το υπό κρίση έγγραφο, το οποίο φέρει τον τίτλο ‘Διαταγή Δημάρχου’ δια του περιεχομένου του συνιστά αμιγώς διοικητική πράξη, καθόσον εισάγει ρύθμιση κανονιστική συνιστάμενη στην απαγόρευση έκδοσης οικοδομικών αδειών, οι οποίες ερείδονται στα άρθρα 10 παρ. 1, 15 παρ. 8 και 19 παρ. 2 περ. α’ του ΝΟΚ. Η απαγόρευση αυτή είναι μη νόμιμη διότι δεν εδράζεται σε καμία διάταξη νόμου και ως εκ τούτου έρχεται σε προφανή αντίθεση προς την αρχή της νομιμότητας που διέπει τη δράση της δημόσιας διοίκησης. Η επικαλούμενη από το υπό κρίση έγγραφο της 149/2024 απόφασης του δημοτικού συμβουλίου δεν συνιστά νόμιμο λόγο απαγόρευσης έκδοσης οικοδομικών αδειών για τις περιπτώσεις αυτές. Και τούτο διότι με την απόφαση του δημοτικού συμβουλίου απλώς και μόνο προτείνεται η αποστολή αιτήματος προς τον κ. Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την αναστολή έκδοσης αδειών δόμησης εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου, αναγνωρίζοντας κατά τον τρόπο αυτό ότι ο ίδιος ο Δήμαρχος δεν έχει τέτοια αρμοδιότητα. Ομοίως, η επικαλούμενη υπ’ αριθμ. 310/2024 απόφαση της 7μελούς Σύνθεσης του Συμβουλίου της Επικρατείας δεν δύναται να αποτελέσει νόμιμο έρεισμα για την έκδοση του υπό κρίση εγγράφου, δοθέντος ότι ουδέν δεδικασμένο παράγεται από το διατακτικό της απόφασης αυτής, καθώς πρόκειται για μη οριστική απόφαση που παραπέμπει στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου την τελική κρίση των επίμαχων πολεοδομικών διατάξεων. Μετά την έκδοση της οριστικής απόφασης της Ολομέλειας του Ακυρωτικού Δικαστηρίου θα παραχθεί δεδικασμένο από το οποίο θα υποχρεούται η Διοίκηση να συμμορφωθεί προς το περιεχόμενο της”.
Δημόσια απάντηση του Γρηγόρη Κωνσταντέλλου στην ανακοίνωση και το εξώδικο του Προέδρου του ΤΕΕ
Άμεσα και αποφασιστικά αντέδρασε ο Δήμος Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης στις συντονισμένες ενέργειες κυβερνητικών φορέων αλλά και του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, να ακυρώσουν τις πρωτοβουλίες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στις προσπάθειες που καταβάλει αυτές τις μέρες, για τη διάσωση των πόλεων έναντι των καταστροφικών και αντισυνταγματικών διατάξεων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ).
Συγκεκριμένα εξέδωσε την παρακάτω ανακοίνωση:
«Μείζον θέμα έχει δημιουργηθεί τελευταίες μέρες με τις ενέργειες των δήμων αλλά και της ΚΕΔΕ, μετά από διαδοχικές αποφάσεις του ΣτΕ, να βάλουν φρένο στην ξέφρενη υπερδόμηση που προκαλούν οι προβλέψεις του ΝΟΚ και τα μπόνους σε ύψος, όγκο και εμβαδόν που δίνουν στα νέα κτήρια που εμφανίζονται στις πόλεις μας. Εν μέσω των σημαντικών εξελίξεων που απασχολούν έντονα τις τοπικές κοινωνίες, ο Πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας εξέδωσε μία απαράδεκτη ανακοίνωση αλλά και απέστειλε εξώδικη πρόσκληση σε δήμους, μεταξύ των οποίων και στο δικό μας, οι οποίες βρίθουν ανακριβειών αλλά και άκρως προσβλητικών χαρακτηρισμών για το θεσμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των Δημάρχων.
Ο Πρόεδρος του ΤΕΕ, εγκαταλείποντας πλήρως το θεσμικό του ρόλο ως επιστημονικός εκπρόσωπος του κλάδου του λειτουργεί ως γνήσιος εκφραστής μερίδας των κατασκευαστών που στο βωμό του υπερκέρδους καταστρέφουν τις πόλεις και το πολεοδομικό κεκτημένο πολλών δεκαετιών. Χωρίς να διευκρινίζει από ποια διάταξη νόμου ‘αντλεί’ για τον εαυτό του τις ανύπαρκτες ‘αρμοδιότητες’ που επικαλείται, πετάει ‘λάσπη’ στους Δήμους και τους Δημάρχους. Η υπερεντατική προσπάθεια του τις τελευταίες μέρες να σπιλώσει το κύρος του θεσμού και να υπερασπιστεί σθεναρά τις αντισυνταγματικές διατάξεις, οδηγούν στο συμπέρασμα πως καταφανώς ο ίδιος είναι ο ιθύνων νους και η ψυχή της μετεξέλιξης του ΝΟΚ σε ότι καταστροφικότερο θα μπορούσε να σκεφτεί ο ανθρώπινος νους. Δημιουργούνται παράλληλα εύλογα ερωτηματικά για το γεγονός πως όταν πριν ένα χρόνο ψηφιζόταν ΟΡΘΟΣ στη Βουλή τροπολογία τις τελευταίας στιγμής που καταργούσε τα κίνητρα του ΝΟΚ στις περιοχές του Ψυχικού, της Φιλοθέης και της Εκάλης, ο κ. Πρόεδρος έδειξε την ίδια σπουδή να τα υπερασπιστεί.
Μέσω της ανακοίνωσης και του εξωδίκου του κ. Προέδρου προκύπτουν τα εξής:
– Αντί να ενημερώσει τα μέλη του μηχανικούς για την ήδη κριθείσα με δύο (2) αποφάσεις του Ε’ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας (293/2024 και 310/2024)αντισυνταγματικότητα συγκεκριμένων διατάξεων του Ν.Ο.Κ., (κρίση η οποία εκκρεμεί προς επικύρωση από την Ολομέλεια του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου) και συναφώς να τους προστατεύσει από μη νόμιμες και ακυρώσιμες ενέργειες, υπερασπίζεται με περίσσιο θράσος θέσεις που ούτε η ίδια η συντεχνία των κατασκευαστών τολμά να εκφράσει αν και θίγεται από τη διακοπή της τσιμεντοποίησης του Δήμου μας και της χώρας γενικότερα.
– Παραβλέπει, ή αγνοεί τις αρμοδιότητες των Δήμων και του Δημάρχου όπως αυτές απορρέουν από τα άρθρα 24 και 102 του Συντάγματος και τον Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων. Δεν έχει ακούσει φαίνεται για την υποχρέωση των αιρετών και των υπαλλήλων των δήμων να μην εφαρμόζουν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους αντισυνταγματικές διατάξεις.
– Παραλείπει να συμπεριλάβει στον κατάλογο των αποδεκτών του εξωδίκου του, το σύνολο των δημάρχων της χώρας, αφού το συλλογικό μας όργανο, η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος έλαβε πρόσφατα τη δεύτερη ομόφωνη απόφαση υπέρ των θέσεων του Δήμου Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης αλλά και της λογικής.
– Προκειμένου να υπηρετήσει αλλότρια οικονομικά συμφέροντα θίγει θεσμούς και πρόσωπα κάνοντας λόγο για δήθεν ‘αυθαίρετους δημάρχους’ και ‘λάδι’.
– Περί ‘λαδώματος’ λοιπόν και αυθαιρεσιών, του απαντώ: ‘Φωνάζει ο κλέφτης για να φοβηθεί ο νοικοκύρης’.
– Ενόψει των εκλογών του ΤΕΕ που διεξάγονται σε περίπου 1 μήνα, προθυμοποιείται να εξυπηρετήσει μικροπολιτικές σκοπιμότητες για να κινητοποιήσει τα μέλη του, αποβλέποντας προφανώς σε άγρα ψήφων.
– Εκτελεί χρέη εντολοδόχου – ‘μπροστινού’ του συνδικάτου των κατασκευαστών και των συμφερόντων τους όπως αυτά εκφράζονται και από λίγα στελέχη του ΥΠΕΝ.
Δηλώνω απερίφραστα πως ο αγώνας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για τα αυτονόητα, δηλαδή τη διάσωση των πόλεων και η άσκηση των αρμοδιοτήτων της όπως αυτές ορίζονται από το Σύνταγμα της Ελλάδας, δεν πρόκειται να σταματήσει μέχρι την τελική θετική έκβασή του.
Καλούμε λοιπόν τον κ. Πρόεδρο του ΤΕΕ, έστω και τώρα, να σταματήσει τις ύβρεις, τις προσβολές και την παραπληροφόρηση που έχει ξεκινήσει για λογαριασμό άλλων και να περιοριστεί αυστηρά στον θεσμικό του ρόλο.
Κρείττον του λαλείν το σιγάν κ. Πρόεδρε!»
Λάζαρος Κυρίζογλου, Πρόεδρος ΚΕΔΕ: Αποτελεί συνταγματική ευθύνη της Αυτοδιοίκησης η προστασία του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής των κατοίκων των πόλεων μας
Την Παρασκευή, 12 Απριλίου εξέδωσε ανακοίνωση και ο Πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος, κ. Λάζαρος Κυρίζογλου:
«Σε χθεσινή ανακοίνωση που εξέδωσε ο Πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος κ. Γ. Στασινός, με αφορμή το περιεχόμενο του όχι και τόσο νέου Οικοδομικού Κανονισμού, περιέχονται πολλές κι αδικαιολόγητες προσβλητικές αναφορές αλλά και μία πρωτοφανής και απρόκλητη επίθεση σε βάρος Δημάρχων, οι οποίοι υπερασπίζονται το συνταγματικό τους δικαίωμα να προστατεύσουν τη φυσιογνωμία των πόλεων και την ποιότητα ζωής των συμπολιτών τους. Είμαστε λοιπόν υποχρεωμένοι να απαντήσουμε.
Πρώτον, δεν θα διαπραγματευτούμε με καμία συνδικαλιστική ηγεσία ή επαγγελματική συντεχνία το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα της Αυτοδιοίκησης να έχει ρόλο και λόγο για το πώς θα αναπτύσσονται οι πόλεις μας, για το πώς θα τις θωρακίσουμε από τις απειλές της κλιματικής κρίσης, με ποιον τρόπο θα κάνουμε καλύτερη την καθημερινότητα των συμπολιτών μας. Στις αστικές δημοκρατίες οι αποφάσεις λαμβάνονται από τον κυρίαρχο λαό και το Σύνταγμα είναι ο υπέρτατος νόμος του Κράτους. Καμία επιστημοσύνη, καμία τεχνοκρατική προσέγγιση, κανένα συντεχνιακό συμφέρον, δεν μπορεί να είναι πάνω από το Σύνταγμα και την λαϊκή βούληση. Και σε κάθε περίπτωση δεν θα ζητήσουμε από τον αγαπητό κατά τα άλλα Πρόεδρο του ΤΕΕ την άδεια για το πώς Δήμαρχοι, δικαστές ή πολίτες θα διεκδικήσουμε την προστασία του δικαιώματος μας για μια καλύτερη ζωή.
Δεύτερον, θεωρούμε άστοχο ο Πρόεδρος του ΤΕΕ, να μιλά για εποχές ‘που έκανες τη δουλειά σου με την Πολεοδομία με έναν τενεκέ λάδι’. Αναρωτήθηκε ποτέ ποιος ήταν αυτός που έδινε τον τενεκέ με το λάδι και ποιος τον έπαιρνε; Αφού παραδέχεται ότι οι Δήμοι δεν είναι αρμόδιοι για τις Πολεοδομίες, μήπως υπεύθυνοι για τη διαφθορά που καταγγέλλει στις συγκεκριμένες υπηρεσίες ήταν τελικά συνάδελφοί του; Κι αν πράγματι ισχύει αυτό, μήπως οφείλει να ζητήσει από την ελληνική κοινωνία συγγνώμη για λογαριασμό τους, αντί να κουνά επιδεικτικά το δάκτυλο στους δημάρχους;
Τρίτον, κατηγορεί επίσης τους Δημάρχους ότι δήθεν δεν νοιάζονται για το περιβάλλον αλλά αντίθετα, εκπροσωπούν ατομικά ή συλλογικά συμφέροντα. Τον προκαλούμε να τα κατονομάσει, με ονοματεπώνυμα κι αποδείξεις. Κι αν πράγματι κάποιος δήμαρχος εξυπηρετεί άλλα συμφέροντα, σαν αυτά που υπονοεί, εμείς πρώτοι θα τον καταγγείλουμε.
Τέταρτον, θεωρούμε άστοχο να αμφισβητείται, στο όνομα της όποιας επιστημοσύνης κι αυθεντίας, ακόμη και το συνταγματικό δικαίωμα της Δικαιοσύνης και του ΣτΕ να έχουν λόγο σε ζητήματα που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος. Αναρωτιόμαστε, πιστεύει κανένας σε αυτή τη χώρα, πως ο πλανήτης θα σωθεί από την κλιματική κρίση, χτίζοντας ‘πράσινους ουρανοξύστες’ στη θέση οικοπέδων που σήμερα βρίσκονται μονοκατοικίες και διπλοκατοικίες; Γιατί αυτό ακριβώς προωθείται με το ΝΟΚ κι αυτή η νέα κατάσταση αλλοιώνει την αισθητική και την εικόνα των πόλεων μας.
Πέμπτον, θεωρούμε αυτονόητο, πως αν θέλουμε ως χώρα και κοινωνία να προστατευτούμε από την κλιματική κρίση, ότι θα πρέπει να λάβουμε όλα τα αναγκαία μέτρα και πολιτικές για να πετύχουμε το στόχο αυτό. Δεν είναι όμως δυνατόν το μέλλον των παιδιών μας να εξαρτάται από το αν θα δοθούν σε κάποιους κίνητρα για να χτίσουν «πράσινα σπίτια». Από πότε η ζωή των παιδιών μας εξαρτάται από την ευχέρεια των μηχανικών και κατασκευαστών να χτίζουν ουρανοξύστες, με αντάλλαγμα να τους χτίζουν ‘πράσινους’; Αυτό είναι ‘πράσινη συνείδηση’ ή ‘πράσινη εκμετάλλευση’; Με αυτού του είδους την επιστημοσύνη θα σώσουμε τη χώρα και τον πλανήτη;
Σε κάθε περίπτωση, οι Δήμοι και η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος δεν επιθυμεί την αντιπαράθεση με κανέναν επιστημονικό φορέα. Αυτό που επιθυμούμε είναι η συνεργασία και συνεννόηση, με στόχο να κάνουμε τη χώρα μας πιο δυνατή και τη ζωή των συμπολιτών μας καλύτερη.
Στο πλαίσιο αυτό, θα υπερασπιστούμε το άρθρο 24 του Συντάγματος, το οποίο λέει αυτολεξεί πως «η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους και δικαίωμα του καθενός».
Η Αυτοδιοίκηση αποτελεί θεσμό του Κράτους και οι αιρετοί εκπρόσωποί της πολίτες με δικαιώματα και υποχρεώσεις.
Οι Δήμαρχοι της Πατρίδας μας δεν διακρίνονται από αλαζονεία κι αυταρχισμό και δεν διέπονται από την νοοτροπία της ‘ενός ανδρός αρχής’ ούτε του ‘αποφασίζομεν και διατάσσομεν’, όπως άστοχα και προσβλητικά αναφέρει ο αγαπητός Πρόεδρος του ΤΕΕ στην ανακοίνωση που εξέδωσε. Είμαστε απλά υπηρέτες των συμφερόντων πολιτών των τοπικών μας κοινωνιών. Εκλεγόμαστε με άμεση, καθολική και μυστική ψηφοφορία από τους πολίτες, όπως οι Βουλευτές. Η ύπαρξη και λειτουργία των Δήμων προβλέπεται στο άρθρο 102 του Ελληνικού Συντάγματος και στους νόμους, που ο κοινός νομοθέτης ψήφισε σε εκτέλεση των συνταγματικών επιταγών. Δεχθήκαμε απρόκλητη και πρωτοφανή επίθεση και υποχρεωθήκαμε να απαντήσουμε».
ΤΕΕ: Να τηρείται ο νόμος και να μην αφαιρούνται δικαιώματα από παράνομες πράξεις δημάρχων
Να τηρείται ο νόμος και να μην αφαιρούνται δικαιώματα από παράνομες πράξεις δημάρχων, ζητά ο πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός σε ανοιχτή επιστολή-απάντηση, που απευθύνεται στον πρόεδρο της ΚΕΔΕ Λάζαρο Κυρίζογλου. Αφορμή για τις επιστολές είναι το ζήτημα που έχει δημιουργηθεί για τα θέματα εφαρμογής του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού και της άρνησης, ορισμένων δήμων να εκδίδουν οι Υπηρεσίες Δόμησης (ΥΔΟΜ) άδειες δόμησης μέχρι τη σχετική απόφαση του ΣτΕ, κάτι που το ΤΕΕ θεωρεί παράνομο.
Όσον αφορά ο περιεχόμενο της αντιπαράθεσής που έχει προκύψει, ο Γιώργος Στασινός στην επιστολή του αναρωτιέται γιατί ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ δεν έχει κάνει στο Δήμο του όσα έπραξαν οι παρανομούντες κατά το ΤΕΕ δήμαρχοι των Νοτίων και Βορείων Προαστίων της Αττικής. Και συμπεραίνει ότι γνωρίζει ότι είναι παράνομες οι πρακτικές των απαγορεύσεων έκδοσης οικοδομικών αδειών δια «διαταγής δημάρχου». Διευκρινίζει μάλιστα ότι το ΤΕΕ δεν ζητά τίποτε άλλο παρά εφαρμογή του νόμου και να μην αφαιρούν οι δήμαρχοι στην άσκηση των καθηκόντων τους δικαιώματα από άλλους.
Ο Γιώργος Στασινός αναρωτιέται στην επιστολή του «αν τυχόν επιτρεπόταν στους δημάρχους να ‘εντέλλουν’ τις Υπηρεσίες Δόμησης να εκδίδουν ή μη άδειες δόμησης κατά πως αρέσει στον δήμαρχο ή στους κατοίκους ή σε οποιονδήποτε, πού θα σταματούσε αυτός ο κατήφορος;» και προσθέτει ότι το ΤΕΕ κινητοποιείται για «να μην επιστρέψουμε ποτέ στην εποχή του ρουσφετιού και των γνωριμιών για να κάνουν οι πολίτες τη δουλειά τους στις πολεοδομίες, όπου δηλαδή θα μας οδηγούσε η πρακτική να αποφασίζει ο δήμαρχος ποιες οικοδομικές άδειες του αρέσει να εκδίδονται ή όχι.».
Αφού προσθέτει, μεταξύ άλλων, ότι ούτε το ΤΕΕ επιθυμεί αντιπαράθεση με κανέναν συλλογικό ή θεσμικό φορέα αλλά συνεργασία και εφαρμογή του νόμου, τονίζει ότι «δεν αναφέρει πουθενά το Σύνταγμα ότι η προστασία του περιβάλλοντος γίνεται κατά πώς βολεύει τον δήμαρχο οποιασδήποτε περιοχής, αντιθέτως επιβάλλει να ακολουθούνται από όλους οι νόμοι και οι κανόνες της επιστήμης». Και προσθέτει ότι «οι μηχανικοί είναι επίσης πολίτες με δικαιώματα και υποχρεώσεις. Εμείς απλά ζητήσαμε από την αυτοδιοίκηση να εστιάσει στις υποχρεώσεις της με βάση το νόμο».
Αναφερόμενος σε κατηγορίες περί διαφθοράς στις Πολεοδομίες και στο ότι ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ κατηγορεί για αυτή τους μηχανικούς, ο πρόεδρος του ΤΕΕ σημειώνει: «κατηγορούν τον εκβιαζόμενο; Είναι σαν να κατηγορούν τον φονευθέντα ότι προκάλεσε τον δολοφόνο, σαν να κατηγορούν το θύμα για τον βιασμό». Στην πρόσκληση του προέδρου της ΚΕΔΕ να κατονομάσει τα συμφέροντα που εξυπηρετούν οι δήμαρχοι, ο πρόεδρος του ΤΕΕ απαντά: «Κατονομάσαμε δημάρχους που παρανομούν και, επακριβώς, τα συμφέροντα που εξυπηρετούν, στην ανακοίνωσή μας. Με τις ιδιότητές τους, διότι δεν μας απασχολούν τα πρόσωπα, αλλά η θεσμική λειτουργία του κράτους. Αυτά τα ”με ονοματεπώνυμα και αποδείξεις” τα επιστρέφουμε: αν ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ δεν κατονομάσει με αποδείξεις ποιοι μηχανικοί ονομαστικά είναι προσωπικά υπεύθυνοι για διαφθορά, όσα λέει είναι κοινή συκοφαντία. Το οποίο, βέβαια, θα μας ήταν αδιάφορο αν ήταν μια προσωπική άποψη που δεν ανακοινωνόταν με στόμφο δια του Τύπου και με βάση το οποίο συκοφαντεί και δυσφημεί έναν ολόκληρο κλάδο και πάνω από 145 χιλιάδες συμπολίτες μας μηχανικούς».
Ο πρόεδρος του ΤΕΕ με σκληρή γλώσσα σημειώνει ότι «ψεύδεται ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ όταν λέει ότι ο ΝΟΚ προωθεί ‘πράσινους ουρανοξύστες’ και μάλιστα ειδικά σε οικόπεδα με μονοκατοικίες και διπλοκατοικίες. Και αυτό διότι:
Α) ο ΝΟΚ δεν ασχολείται με το πόσες κατοικίες υπάρχουν σε μία οικοδομή.
Β) δεν έχει χτιστεί μετά τον ΓΟΚ του 1985, κανένας ουρανοξύστης μέχρι σήμερα. Ολόκληρη η Αττική δεν έχει περισσότερα από 5-10 υψηλά κτίρια. Τώρα ανεγείρεται πολύ υψηλό κτίριο μόνο στον μητροπολιτικό πόλο Ελληνικού».
Και προσθέτει: «Ας μας δείξει με φωτογραφικά ντοκουμέντα, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, τον προκαλούμε, τους ουρανοξύστες που επικαλείται ότι έχουν χτιστεί ή χτίζονται για να κρίνουν και οι πολίτες αν υπάρχουν ή χτίζονται άλλοι ουρανοξύστες στην Ελλάδα και πόσοι είναι αυτοί, διότι σε λίγο θα πιστέψουμε ότι ‘ζούμε στο Ντουμπάι ή στο Μανχάταν και δεν το ξέραμε’. Από εκεί και πέρα, αν υπάρχουν μεμονωμένες περιπτώσεις στο ύψος και μόνο, όπου έγιναν υπερβολές που δεν ήταν στις προθέσεις του νομοθέτη, το ΥΠΕΝ μπορεί να παρέμβει νομοθετικά. Αλλά όχι να φτάνει κάποιος στο σημείο να υποστηρίζει ότι ο ΝΟΚ και τα πράσινα κίνητρά του καταστρέφουν τις πόλεις, όταν κάνουν ακριβώς το αντίθετο».
Στο ζήτημα αν τα πράσινα κτίρια λύνουν το πρόβλημα της κλιματικής κρίσης, ο πρόεδρος του ΤΕΕ σημειώνει: «Αν ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ δεν γνωρίζει μέχρι σήμερα, μετά από τρεις και πλέον δεκαετίες επιστημονικής και πολιτικής συζήτησης και διεθνούς κινητοποίησης, ότι κανένα μεμονωμένο μέτρο πολιτικής ή τεχνική λύση δεν μπορεί να σώσει μόνο του τον πλανήτη από την κλιματική κρίση, λυπούμαστε πολύ. Μάλλον κάτι κάνουν πολύ λάθος στην ΚΕΔΕ, αλλά δεν μπορούμε να συζητούμε τα αυτονόητα.» Και προσθέτει ότι «ναι, το μέλλον και η ζωή η δική μας και των παιδιών μας εξαρτάται και από το πόσο ”πράσινα” θα είναι τα κτίρια μας, καιρός να το συνειδητοποιήσετε. Κτίρια χωρίς ορυκτά καύσιμα, με περισσότερο πράσινο, με καλύτερη ποιότητα ζωής. Ήδη το γνωρίζουν, το λένε και το διεκδικούν τα παιδιά μας». Τονίζει μάλιστα ότι «αν δεν προσπαθήσουμε με τέτοιους είδους επιστημοσύνη, δηλαδή με βάση τις διεθνώς βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές και τα διεθνώς αποδεκτά επιστημονικά συμπεράσματα, δεν θα καταφέρουμε να σώσουμε την πατρίδα και τον πλανήτη. Ήρθε η ώρα να το καταλάβετε και εσείς».
Κλείνοντας, ο πρόεδρος του ΤΕΕ αναφέρει ότι «μετά την ακύρωση των ‘Διαταγών Δημάρχου’ από τον γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, οφείλει κάθε άλλος δήμαρχος να ακυρώσει αντίστοιχες αποφάσεις ή να απέχει από τέτοιες κινήσεις, καθώς σε διαφορετική περίπτωση μπορεί να στοιχειοθετείται δόλος και παράβαση καθήκοντος» και καλεί τον πρόεδρο της ΚΕΔΕ να ενημερώσει σχετικώς, με βάση τις αρμοδιότητές του, όλους τους δήμους.
Εν κατακλείδι, σημειώνει: «Ουδέποτε εμποδίσαμε όργανο της αυτοδιοίκησης να κάνει τη δουλειά του, όπως παρεμποδίζουν οι παρανομούντες δήμαρχοι τους μηχανικούς που θέλουν να εκδώσουν οικοδομικές άδειες. Το ΤΕΕ στέκεται έμπρακτα δίπλα στην αυτοδιοίκηση και επιθυμεί συνεργασία ουσίας με βάση τον νόμο για το καλό της χώρας. Και αποδεικνύουμε τη συμβολή μας στην πράξη, μεταξύ άλλων, με το πρωτοφανές πρόγραμμα εκπόνησης Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων για το 70% της χώρας που δεν έχει πολεοδομικό σχεδιασμό, το τεράστιο έργο της ψηφιοποίησης των αρχείων των οικοδομικών αδειών, αλλά και με τον προσεισμικό έλεγχο των δημοσίων κτιρίων που ξεκινά σε λίγες εβδομάδες σε όλα τα σχολεία των ΟΤΑ όλης της χώρας. Θα περιμέναμε από εσάς τουλάχιστον αυτή την αναγνώριση.»
Απάντηση της ΚΕΔΕ στις δηλώσεις του Προέδρου του ΤEE
H Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος αναγκάστηκε πρόσφατα να απαντήσει στην απρόκλητη επίθεση του Προέδρου του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας κ. Γεωργίου Στασινού, ο οποίος, με μια μακροσκελέστατη (3511 λέξεις) ανακοίνωση, στράφηκε εναντίον Δημάρχων που έκαναν το αυτονόητο. Οι Δήμαρχοι αυτοί υπερασπίστηκαν το συνταγματικό τους δικαίωμα να έχουν λόγο και ρόλο στη διαμόρφωση της φυσιογνωμίας των πόλεων τους.
Στην τεκμηριωμένη και χωρίς μειωτικούς χαρακτηρισμούς απάντηση της ΚΕΔΕ (Παρασκευή 12/4/2024), ανταπάντησε ο κ. Στασινός (Δευτέρα 15/4/2024), με μια νέα, εξίσου μακροσκελή (3050 λέξεις) ανακοίνωση.
Η ΚΕΔΕ επανέρχεται για τελευταία φορά, με την πεποίθηση ότι «τα πολλά λόγια είναι φτώχεια» και συνήθως αποκαλύπτουν αδυναμία επιχειρημάτων. Επισημαίνει ότι ισχύει η προηγούμενη απάντησή της και ότι ο Πρόεδρος του ΤΕΕ πρώτος «ήρξατο χειρών αδίκων».
Η ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας θα λάβει κάποια στιγμή την τελική απόφαση, με την οποία όλοι οφείλουνε να συμμορφωθούνε.
Η ΚΕΔΕ σέβεται το θεσμικό ρόλο του ΤΕΕ. Οφείλει όμως και ο Πρόεδρος του ΤΕΕ να σέβεται έμπρακτα τον συνταγματικά κατοχυρωμένο θεσμικό ρόλο της Αυτοδιοίκησης.
Και κλείνοντας η ανακοίνωση, τονίζεται: «Η ΚΕΔΕ βάζει τελεία σε αυτόν τον δήθεν ‘διάλογο’, στην ανταλλαγή επιστολών και ανακοινώσεων».
Απάντηση του Υπουργείου Περιβάλλοντος
Απαντώντας στον Δήμο Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης, ο Υπουργός Περιβάλλοντος κ. Θεόδωρος Σκυλακάκης υποστηρίζει ότι μέχρι την οριστική κρίση της υπόθεσης από την Ολομέλεια ο νόμος παραμένει σε ισχύ και οι δήμοι είναι υποχρεωμένοι να τον εφαρμόσουν.
Η απάντηση, την οποία υπογράφει ο υπουργός Περιβάλλοντος Θεόδωρος Σκυλακάκης, απορρίπτει το αίτημα που υπέβαλε στο ΥΠΕΝ ο Δήμος Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης για μερική αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών. «Σας ενημερώνουμε ότι έως σήμερα δεν έχει τεθεί υπόψη μας απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας στην οποία να διατυπώνεται σκέψη περί επιβεβλημένης μερικής αναστολής έκδοσης οικοδομικών αδειών που κάνουν χρήση των κινήτρων του ΝΟΚ, μεμονωμένα ή σωρευτικά. Οι αποφάσεις παραπέμπουν το ζήτημα στην Ολομέλεια του ΣτΕ προκειμένου να αποφανθεί οριστικά», σημειώνει στην επιστολή του ο κ. Σκυλακάκης.
Όπως αναφέρει, μέχρι τότε όλα θα συνεχίσουν ως έχουν: «Οι επίμαχες διατάξεις του ν. 4067/12 παραμένουν εν ισχύι έως την τυχόν οριστική κρίση περί αντισυνταγματικότητας αυτών ή την αντικατάσταση ή κατάργησή τους, η δε εφαρμογή των εν ισχύι νόμων του κράτους αποτελεί υποχρέωση των φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης και δεν επαφίεται στη διακριτική τους ευχέρεια. Ως εκ τούτου το αίτημά σας για έκδοση απόφασης μερικής αναστολής στον παρόντα χρόνο δεν θεμελιώνεται επαρκώς».
Η στάση του Υπουργείου αντανακλά την απροθυμία της κυβέρνησης να παρέμβει με ουσιαστικό τρόπο, καθώς η παροχή αναστολής των κινήτρων μέχρι την κρίση της Ολομέλειας και η εκδίκαση της υπόθεσης στο ΣτΕ με τη διαδικασία της πρότυπης δίκης θα ήταν η πιο λογική επιλογή (με δεδομένες και τις αρνητικές αποφάσεις του Ε’ Τμήματος). Αντ’ αυτών, το υπουργείο αφήνει ανοιχτό το περιθώριο στον κατασκευαστικό κλάδο να εκδώσει όσο περισσότερες άδειες μπορεί μέσα στο επόμενο διάστημα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το υπουργείο σκοπεύει να προχωρήσει σε τροποποίηση της νομοθεσίας, ώστε να μην επιτρέπεται η συνδυαστική χρήση των μπόνους υψών του ΝΟΚ, η οποία επετράπη το 2019. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τα κτίρια να μπορούν να «ψηλώσουν» μόνο κατά έναν όροφο χάρη στα μπόνους υψών. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα μπορούσαν να ξεπεράσουν και αυτό το όριο χάρη στον «κρυφό συντελεστή», δηλαδή τους χώρους κύριας χρήσης του κτιρίου που δεν προσμετρώνται στον συντελεστή δόμησης (εξώστες, πατάρια κ.λπ.), διατάξεις που επίσης περιλαμβάνονται στον οικοδομικό κανονισμό και έχουν μπει στο στόχαστρο των δήμων.