Μετά τις τελευταίες αποφάσεις της ΚΕΔΕ και της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Αττικής (ΠΕΔΑ), που ήταν απολύτως σύμφωνες μεταξύ τους, ύστερα από σύσκεψη των Υπουργείων Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Εσωτερικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, λήφθηκε η ανωτέρω απόφαση για το 2025.
Σε ότι αφορά τα ποσά που έχουν εισπραχθεί από τον Εθνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης, αυτά θα επιστραφούν στους δήμους, σύμφωνα με τον νόμο, κατά 85% για έργα διαχείρισης της ανακύκλωσης και 15% θα διατεθεί για έργα αποκατάστασης των χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων.
Παρά την ανωτέρω θετική εξέλιξη, η ΚΕΔΕ, με αποφάσεις των συλλογικών της οργάνων (ΔΣ, Συνέδριο), είναι κάθετα αντίθετη με την επιβολή του άδικου τέλους ταφής, εναντίον της οποίας προσέφυγε, μαζί με 164 δήμους, στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), με σκοπό την ακύρωσή του, κι αναμένει την έκδοση της απόφασής του.
Δελτίο Τύπου των Υπουργείων Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών, Εσωτερικών και Περιβάλλοντος & Ενέργειας
Παρακάτω δημοσιεύουμε το κοινό δελτίο Τύπου των Υπουργείων Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών, Εσωτερικών και Περιβάλλοντος & Ενέργειας:
«Το τέλος ταφής γίνεται ανταποδοτικό προς την αυτοδιοίκηση για την επιτάχυνση των έργων ανακύκλωσης.
Η Κυβέρνηση εργάζεται επί συγκεκριμένου σχεδίου για την οριστική επίλυση του σοβαρού ζητήματος της διαχείρισης των απορριμμάτων με τις πλέον σύγχρονες μεθόδους. Αυτό γίνεται σε ολόκληρη τη χώρα σε στενή συνεργασία και με ειλικρινή διάλογο με τις τοπικές κοινωνίες, τους Δήμους και τις Περιφέρειες.
Κεντρικός στόχος του τέλους ταφής είναι η κινητροδότηση της προσπάθειας για την αύξηση του ποσοστού των απορριμμάτων που ανακυκλώνονται, ώστε να υπάρξει βιώσιμη λύση για τη διαχείριση των απορριμμάτων, μειώνοντας το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και την επιβάρυνση των αντίστοιχων περιοχών της χώρας όπου σήμερα τα απορρίμματα θάβονται. Επιπλέον, αυτό αποτελεί υποχρέωση της χώρας έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην οποία σήμερα η χώρα καταβάλλει υπέρογκα πρόστιμα, αλλά και σημαντικό ορόσημο του Ταμείου Ανάκαμψης. Το τέλος ταφής υπάρχει σήμερα, για τον ίδιο λόγο, σε 23 χώρες της ΕΕ και είναι κατεξοχήν αναγκαίο στην Ελλάδα, καθώς η συνολική ανακύκλωση το έτος 2022, συμπεριλαμβανομένης της κομποστοποίησης, ανέρχεται μόλις σε ποσοστό 17,3% επί των παραγόμενων αστικών αποβλήτων, ενώ σύμφωνα με την Οδηγία 2008/98/ΕΚ για τα απόβλητα, ο στόχος προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωσης των αστικών αποβλήτων που θα έπρεπε να έχει επιτευχθεί έως το τέλος του 2020, είναι κατ’ ελάχιστο 50%.
Για αυτόν τον σκοπό, το τέλος ταφής, πλέον, γίνεται ανταποδοτικό προς τους ΟΤΑ, επιστρέφοντας το 85% των πόρων που συλλέγονται στην τοπική αυτοδιοίκηση για έργα διαχείρισης της ανακύκλωσης, ενώ το υπόλοιπο 15% θα διατεθεί για έργα αποκατάστασης των χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων.
Προκειμένου να διασφαλιστεί η είσπραξη του τέλους, απομπλέκονται ο ΕΔΣΝΑ και οι ΦΟΣΔΑ από τη διαδικασία είσπραξης και απόδοσης του τέλους. Με νομοθετική ρύθμιση που επίκεται, το τέλος θα αποδίδεται πλέον στον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης, απευθείας μέσω των δημοτικών τελών.
Προκειμένου να διασφαλιστεί η οικονομική βιωσιμότητα και ο οικονομικός προγραμματισμός των δήμων, η Κυβέρνηση προχωρά στα ακόλουθα βήματα:
- Για το 2025, το τέλος που θα εισπραχθεί θα αφορά το β’ εξάμηνο του 2023 και το α’ εξάμηνο του 2024 που εκκρεμούν. Για το 2026 αντίστοιχα το τέλος που θα εισπραχθεί θα αφορά το β’ εξάμηνο του 2024 και το ‘α εξάμηνο του 2025. Αναλόγως θα εισπράττονται τα τέλη και των επόμενων ετών.
- Για τους ΟΤΑ της Περιφέρειας Αττικής, τα 34,7 εκατ. που έχουν καταβάλει δύο φορές για το τέλος ταφής του 2022, συμψηφίζονται με οφειλές τους προς τον ΕΔΣΝΑ του β’ εξαμήνου του 2023 και α’ εξαμήνου του 2024. Συνεπώς, η επιβάρυνση εντός του 2025 θα είναι περιορισμένη. Προκειμένου να μην δημιουργηθεί έλλειμα στον ΕΟΑΝ, λόγω της μη απόδοσης του τέλους ταφής για το 2022 από τον ΕΔΣΝΑ, 34,7 εκατ. θα καταβληθούν σε αυτόν από το αποθεματικό του κρατικού προϋπολογισμού. Επισημαίνεται ότι η μη απόδοση του τέλους ταφής από τον ΕΔΣΝΑ στον ΕΟΑΝ, αποτελεί αντικείμενο έρευνας από την Εθνική Αρχή Διαφάνειας, ήδη από τον Μάρτιο του 2024, το πόρισμα της οποίας αναμένεται άμεσα.
- Επιπλέον, προκειμένου, να αντιμετωπιστούν οι αυξημένες λειτουργικές δαπάνες των ΟΤΑ για το 2025 και εφεξής, οι Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι αυξάνονται κατά επιπλέον 70 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, οι πόροι του τέλους ταφής θα διατεθούν, μετά από διαβούλευση με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, ως ακολούθως:
- Κατά περίπου 85% σε εξοπλισμό και υποδομές για την ενίσχυση της επαναχρησιμοποίησης, της χωριστής συλλογής και της ανακύκλωσης, η οποία θα μειώσει το τέλος ταφής που πληρώνουν οι δήμοι, διευκολύνοντάς τους να επιτύχουν τους στόχους τους. Οι υποδομές και ο εξοπλισμός ρητά θα συμπεριλαμβάνονται στα ολιστικά σχέδια ανακύκλωσης που συντάσσονται από κάθε ΦΟΔΣΑ, με στόχο την αύξηση της ανακύκλωσης στη χώρα, στο πλαίσιο υλοποίησης της συμφωνίας που έκανε η Ελληνική Κυβέρνηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη χρηματοδότηση των Μονάδων Ανάκτησης και Ανακύκλωσης από το ΕΣΠΑ 2021-2027. Η πλήρης χρηματοδότηση των ολιστικών σχεδίων από το τέλος ταφής και το ΕΣΠΑ, εξασφαλίζει την υλοποίησή τους, άρα και την αύξηση της ανακύκλωσης. Δυνητικοί δικαιούχοι και χρήστες του εξοπλισμού θα είναι οι Δήμοι και οι ΦΟΔΣΑ. Μέρος των πόρων αυτών θα καλύψει, με παροχή υπηρεσίας, τις ανάγκες χωριστής συλλογής των ρευμάτων ανακύκλωσης σε μικρούς νησιωτικούς και ορεινούς Δήμους κάτω των 10.000 κατοίκων, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 5151/24.
- Κατά περίπου 15% σε κλείσιμο και αποκαταστάσεις ΧΥΤΑ, ΧΑΔΑ και λοιπών χώρων από ανεξέλεγκτη διάθεση αποβλήτων, ώστε οι πόροι αυτοί να συμβάλουν σημαντικά στην αναβάθμιση του περιβάλλοντος, αλλά και να βάλουν τέρμα σε πολλούς χώρους ταφής αποβλήτων στη χώρα.
Παράλληλα, με πόρους που έχουν συγκεντρωθεί από το τέλος πλαστικής σακούλας, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα παρουσιάσει στο επόμενο διάστημα πρόγραμμα επιβράβευσης Δήμων που επιτυγχάνουν συγκεκριμένους στόχους ανακύκλωσης και μειωμένης ταφής, το οποίο θα προστεθεί στους πόρους που θα λαμβάνουν από το τέλος ταφής.
Ανάρτηση Περιφερειάρχη Αττικής Νίκου Χαρδαλιά
Ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έκανε ο Περιφερειάρχης Αττικής, την περασμένη Παρασκευή, 17 Ιανουαρίου, σχετικά με τη συζήτηση που έχει αναπτυχθεί για το τέλος ταφής απορριμμάτων:
«Με μεγάλη έκπληξη παρακολουθούμε τις τελευταίες ώρες (και μετά την απόφαση της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΕΔΣΝΑ για την αναστολή της βεβαίωσης είσπραξης του τέλους ταφής), επικές ανακοινώσεις μικροπολιτικού – και σίγουρα μικροκομματικού – χαρακτήρα από διάφορους που προσπαθούν είτε να δικαιολογήσουν την αυτοδιοικητική τους ανυπαρξία και ακόρεστη πολιτική τους ματαιοδοξία, είτε να αποφύγουν να πάρουν ξεκάθαρη θέση για το μεγάλο ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων στην Αττική και των τραγικών αποτελεσμάτων στον τομέα της ανακύκλωσης από τη μεγάλη πλειοψηφία των εμπλεκομένων φορέων.
Με ‘μεσσιανικές’ λογικές, στα όρια του φθηνού λαϊκισμού, προσπαθούν να κρύψουν την πραγματικότητα και τις ευθύνες τους και αποφεύγουν να παραδεχτούν ότι η προσωρινή αναστολή της απόφασης βεβαίωσης του τέλους ταφής, δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι το τέλος εν τέλει δεν θα εισπραχθεί. Άλλωστε, σκοπός του ΕΔΣΝΑ και της Περιφέρειας Αττικής δεν ήταν ποτέ να αμφισβητήσει την αναγκαιότητα του μέτρου ή να δημιουργηθούν τετελεσμένα, παρά μόνο να ενισχυθεί η κοινή προσπάθεια κυβέρνησης και αυτοδιοίκησης για τον εξορθολογισμό και τη βελτιστοποίηση του μέτρου και ευρύτερα για τον κοινό στόχο της καλύτερης διαχείρισης των απορριμμάτων. Και αυτό γιατί, αποφεύγουν να αναφέρουν με ευθύτητα ότι η είσπραξη του τέλους από τον ΕΟΑΝ συνδέεται άμεσα με την ανάγκη εφαρμογής, επιτέλους, συγκεκριμένων πολιτικών μείωσης των απορριμμάτων, ενίσχυσης της κουλτούρας ανακύκλωσης, αλλά και ολοκλήρωσης των βασικών έργων διαλογής στην πηγή που χρειάζεται άμεσα η Αττική.
Αποφεύγουν να παραδεχθούν ότι ο ΕΔΣΝΑ, τα τελευταία 10 χρόνια, αντιμετωπίζει βασικά δομικά προβλήματα λειτουργίας για τα οποία χρειάζεται άμεσα η ανάληψη συγκεκριμένων πρωτοβουλιών, για τις οποίες δεν έχουν τίποτα να προτείνουν. Αποφεύγουν να παραδεχτούν ότι – όπως αποδείχθηκε και κατά το πρόσφατο παρελθόν – ακόμα και η είσπραξη και απόδοση του τέλους ταφής δεν έγινε με τον σωστό τρόπο από τον ΕΔΣΝΑ, ζήτημα για το οποίο δεν σκοπεύουμε να μείνουμε απαθείς και περιμένουμε τα πορίσματα των ελεγκτικών αρχών.
Αποφεύγουν να προτείνουν το παραμικρό και κυρίως να παραδεχτούν ότι είναι μονόδρομος η ανάγκη – σε στενή συνεργασία με την Πολιτεία – να διερευνηθούν εναλλακτικοί τρόποι είσπραξης και απόδοσης του τέλους ταφής και μάλιστα με πλήρη απεμπλοκή του ΕΔΣΝΑ από τη διαδικασία αυτή, όπως άλλωστε έχουμε ζητήσει, από την πρώτη στιγμή, ως Περιφέρεια Αττικής.
Αποφεύγουν εν τέλει να συνειδητοποιήσουν ότι με κραυγές και επικοινωνιακού τύπου τσιτάτα και χωρίς συγκεκριμένες προτάσεις για τα θέματα της διαχείρισης των απορριμμάτων της Αττικής, το σημαντικό περιβαλλοντικό αυτό ζήτημα δεν θα λυθεί, με προφανές υγειονομικό κόστος και για τις 66 γειτονιές του Λεκανοπέδιου.
Απέναντι στον δικό τους λαϊκισμό, η Περιφέρεια Αττικής θα απαντάει με συγκεκριμένες πρωτοβουλίες και με ένα ολιστικό σχέδιο διαχείρισης, του οποίου η μελέτη και αποτύπωση προχωράει με γρήγορους ρυθμούς και αναμένεται να ολοκληρωθεί στους επόμενους μήνες. Προχωράμε υπεύθυνα, με διαφάνεια, βήμα με το βήμα, ημέρα με την ημέρα, σε συνεργασία με τους πολίτες και την κοινωνία, για την πλήρη εξυγίανση του ΕΔΣΝΑ και την οριστική λύση στο θέμα της διαχείρισης των σκουπιδιών του Λεκανοπεδίου».
Το πλήρες κείμενο της ανάρτησης του Περιφερειάρχη Αττικής, Νίκου Χαρδαλιά, είναι διαθέσιμο στον εξής σύνδεσμο: https://www.facebook.com/share/1H2EJDJoyN/?