Τα κεντρικά σημεία της συζήτησης ήταν:
– Οι εκπρόσωποι των Δ.Ε.Υ.Α. υπογράμμισαν ότι το νομοσχέδιο δεν αντιμετωπίζει το κρίσιμο ζήτημα της σπατάλης νερού, η οποία εντοπίζεται κατά κύριο λόγο στην άρδευση (85% της συνολικής κατανάλωσης). Αντίθετα, «στοχεύει» στις Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης, αγνοώντας τα πραγματικά δεδομένα.
– Η κλιματική αλλαγή εντείνει την ανάγκη για ολοκληρωμένο σχεδιασμό, επιστημονικές μελέτες και επαρκή χρηματοδότηση. Ωστόσο, διοικητικές ρυθμίσεις όπως οι αναγκαστικές συνενώσεις, χωρίς τεκμηρίωση, δεν αποτελούν λύση.
– Τα οικονομικά και λειτουργικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Δ.Ε.Υ.Α. αποδίδονται στο θεσμικό πλαίσιο του «Καλλικράτη» και στην ενεργειακή κρίση, η οποία έχει εκτοξεύσει το κόστος λειτουργίας. Παράλληλα, η υποστελέχωση αποτελεί χρόνιο ζήτημα, συνδεόμενο με μνημονιακές πολιτικές.
– Πριν από κάθε μεταρρύθμιση, απαιτείται πλήρης αποτύπωση της υπάρχουσας κατάστασης και αξιοποίηση μελετών από διεθνείς και ευρωπαϊκούς φορείς. Η έλλειψη τεκμηριωμένου πλαισίου υπονομεύει την όποια προσπάθεια βελτίωσης.
– Η άποψη και κυρίως οι προτάσεις της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) εν προκειμένω του Κλάδου Υδάτων πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη από το Υπουργείο Περιβάλλοντος πριν από τον σχεδιασμό οποιασδήποτε μεταρρύθμισης, με δεδομένο μάλιστα ότι η ΡΑΑΕΥ θεσμοθετήθηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος με τον ν. 5037/2023 με σκοπό όχι απλώς να εποπτεύει και να ρυθμίζει τον κλάδο υδάτων , αλλά και να καταθέτει προτάσεις αναδιοργάνωσής του προτείνοντας χρήσιμα εργαλεία όπως η διαδημοτική συνεργασία.
– Η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. εξέφρασε την πλήρη αντίθεσή της στις αναγκαστικές συνενώσεις Δ.Ε.Υ.Α. και Δήμων, τις οποίες χαρακτήρισε αντισυνταγματικές και μη λειτουργικές. Αντίθετα, εθελοντικές συνενώσεις υπό όρους μπορούν να συμβάλουν θετικά, ενισχύοντας τη συνεργασία.
Η Γενική Συνέλευση έθεσε συγκεκριμένα αιτήματα, όπως η άμεση εκταμίευση των 250 εκατ. ευρώ για την κάλυψη ενεργειακών χρεών, ειδικό τιμολόγιο ηλεκτρικού ρεύματος για τις Δ.Ε.Υ.Α. και την έναρξη ουσιαστικού διαλόγου με την Πολιτεία. Παράλληλα, διαμήνυσε την ετοιμότητά της για κινητοποιήσεις, εφόσον τα αιτήματά της αγνοηθούν.
Λ. Κυρίζογλου: Η διοίκηση και η διαχείριση των υδάτων ως εξόχως τοπική αυτοδιοικητική υπόθεση
«Η ΚΕΔΕ έχει καταθέσει σε συνεργασία με την ΕΔΕΥΑ και την ΕΕΤΑΑ συγκεκριμένη και επιχειρησιακά τεκμηριωμένη λύση για τις ΔΕΥΑ, η οποία, σε αντίθεση με την πρόταση του ΥΠΕΝ για τη δημιουργία φαραωνικών ΔΕΥΑ ανά περιφέρεια, προβλέπει τη λειτουργία μίας ΔΕΥΑ σε κάθε νομό ( ή και δύο όπου κριθεί απαραίτητο), μόνο σε εθελούσια βάση και το Δ.Σ. του νέου σχήματος να ανήκει 100% στην Αυτοδιοίκηση. Η παραπάνω θέση μας επιβεβαιώθηκε ομόφωνα και στο πρόσφατο συνέδριό μας. Κατά συνέπεια η δια άλλης οδού παρείσφρηση σε σχήματα δημοτικά με πλειοψηφίες εκτός της πρωτοβάθμιας Αυτοδιοίκησης και η με αντισυνταγματικό τρόπο αφαίρεση από ένα δήμο περιουσιακού του στοιχείου δεν μπορεί να γίνει δεκτή».
Την κατηγορηματική αυτή δήλωση επανέλαβε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Λάζαρος Κυρίζογλου από το βήμα της έκτακτης γενικής συνέλευσης της Ένωσης Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης Αποχέτευσης.
Ο κ. Κυρίζογλου υπογράμμισε ότι από τον Μάιο που κατατέθηκε η σχετική μελέτη δεν έχει δοθεί μέχρι σήμερα η επίσημη πρόταση από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας όπως είχε δεσμευτεί ο υπουργός Θ. Σκυλακάκης κατά την επίσκεψή του στην ΚΕΔΕ. Επίσης σημείωσε ότι ο υπουργός είχε δεσμευτεί πως θα δοθεί μια αρχική βοήθεια 250 εκ. ευρώ στις ΔΕΥΑ (150 εκ. ευρώ με τη μορφή δωρεάν επιχορήγησης και 100 εκ. ευρώ με τη μορφή δανείου σε άτοκες δόσεις για 30 χρόνια).
«Μετά αφού εξυφάνθηκαν και παρουσιάστηκαν άλλα σενάρια, τώρα λένε ότι θα είναι όλο το ποσό δάνειο. Αν είναι να πάρουμε εμείς 250 εκ. ευρώ δάνειο το παίρνουμε και μόνοι μας το δάνειο. Δεν περιμένουμε εσείς να μας δανείσετε. Γιατί αυτή δεν ήταν ποτέ η συζήτηση», τόνισε ο κος Κυρίζογλου.
Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ χαρακτήρισε θετικό το γεγονός ότι ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θ. Σκυλακάκης ήρθε στο συνέδριο της ΚΕΔΕ.
«Άσχετα αν έχουμε τις διαφορές μας, το γεγονός ότι άκουσε όλες τις απόψεις, έχω την αίσθηση, έως βεβαιότητα θα έλεγα από συζητήσεις που ακολούθησαν μετά το συνέδριο ότι ο κανόνας αυτός που προτείναμε θα τηρηθεί. Ότι δηλαδή εμείς θα έχουμε 100% τον έλεγχο των οργάνων. Αν δεν τηρηθεί δεν συμφωνούμε με τίποτε και σε τίποτε από ότι θα προτείνει. Άλλωστε, δεν υπάρχει περίπτωση να μην πέσει ένα τέτοιο σχέδιο στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Κατά συνέπεια έχουμε τις θέσεις μας, συμφωνούμε όλοι, δήμοι που δεν έχουν ΔΕΥΑ, δήμοι με ΔΕΥΑ και ΚΕΔΕ σε αυτές τις αρχές και τις θέσεις. Αισιοδοξώ ότι θα αλλάξει το σκεπτικό των εισηγήσεων και θα μπούμε στον σωστό δρόμο. Διαφορετικά δεν μπορούμε να το αποδεχθούμε».
Απαντώντας ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ στο επιχείρημα ότι θα δοθούν χρήματα για τις αφαλατώσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος της λειψυδρίας, ανέφερε χαρακτηριστικά: «Πάρα πολύ ωραία, να δοθούν. Γιατί να είναι εμπόδιο τα υφιστάμενα σχήματα; Ας δοθούν και ας υπάρξει μια διαχειριστική αρχή η οποία θα επιβλέπει ότι τα κονδύλια τα οποία δίνονται για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας πιάνουν τόπο και πάνε στη λειψυδρία και δεν πάνε, για παράδειγμα, για την κατασκευή πεζοδρομίων. Γιατί θα πρέπει δηλαδή να μας πάρεις το περιουσιακό στοιχείο και τη διοίκηση και τη διαχείριση από αυτό;».