Μεταξύ των βασικών λόγων που ένας φοιτητής εγκαταλείψει τις σπουδές του εκτός από τυχόν οικονομικές δυσκολίες, είναι το μέτριο επίπεδο στην υποχρεωτική εκπαίδευση με αποτέλεσμα να μην μπορούν να ανταποκριθούν στο αποτέλεσμα των προγραμμάτων ΑΕΙ, η απουσία επαγγελματικού προσανατολισμού στο Σχολείο, η ανεπάρκεια συστήματος εισαγωγής καθώς και η υποστελέχωση των ΑΕΙ εν σχέσει με τον μεγάλο αριθμό των φοιτητών.
Έτσι σύμφωνα με την μελέτη, η ουσιαστική αντιμετώπιση του προβλήματος επιτυγχάνεται με την διαγραφή των λιμναζόντων φοιτητών.
Λαμβανομένου υπόψη ότι στα Πανεπιστήμια υπάρχουν 695.678 (στοιχεία της ΕΘΑΑΕ) εγγεγραμμένοι εκ των οποίων οι 361.937 είναι ενεργοί, δηλαδή ποσοστό 52% βρίσκονται εντός του ανωτάτου ορίου σπουδών που προβλέπει ο νόμος, έξι χρόνια για τις σχολές τετραετούς φοίτησης, ενώ για τις πενταετούς και εξαετούς φοίτησης οκτώ και εννέα αντίστοιχα.
Μάλιστα, την τελευταία δεκαετία, οι φοιτητές πέραν των κανονικών εξαμήνων είναι περισσότεροι από όσους φοιτούν εντός του χρόνου σπουδών της Σχολής τους.
Όσον αφορά τους φοιτητές που ολοκληρώνουν τις σπουδές τους στις χώρες του ΟΟΣΑ είναι περίπου το 75% που καταγράφουν οι ερευνητές.
Η εφαρμογή του μέτρου ίσως έχει αποτέλεσμα να μετατραπεί το πρόγραμμα της λιμνάζουσας φοίτησης, της επιμήκυνσης σπουδών σε πρόβλημα εγκατάλειψης σπουδών.
Το Ελληνικό Πανεπιστημιακό σύστημα είναι γεγονός ότι χαρακτηρίζεται από χαλαρές συνθήκες φοίτησης ως προ στις προϋποθέσεις προαγωγής όταν μάλιστα εισέρχεται σ’ αυτό ένα πολύ σημαντικό ποσοστό αποφοίτων της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Σε συνδυασμό με την οικονομική ανέχεια και την επιλογή εργασίας που είναι ο βασικότερος λόγος για την εγκατάλειψη ή επιμήκυνση των σπουδών χωρίς να αγνοείται φυσικά ότι στην πραγματικότητα η ανεπάρκεια και δυσλειτουργία των προηγούμενων βαθμίδων εμφανίζονται σωρευτικά.
Το Πανεπιστήμιο, το οποίο Πανεπιστήμιο λειτουργεί επίσης με ελλιπή στελέχωση, δυσαναλογία φοιτητών – διδακτικού προσωπικού, κλπ. αδυναμιών, τις οποίες φρονούμε ότι δεν θα καλύψει το υπό σύσταση παρατηρητήριο φοίτησης, αγνώστου σύνθεσης, το οποίον θα επεμβαίνει ανά διετία χωρίς να διευκρινίζεται εάν οι πράξεις του θα είναι κανονιστικές ή δεσμευτικές, νομοθετικές.
Ούτε το Κέντρο υποστήριξης διδασκαλίας του Πανεπιστημίου Πατρών που έχει δημιουργηθεί από το 2016, Κέντρο με 150 μέλη διδακτικού προσωπικού, τα οποία παρακολουθούν προγράμματα διδασκαλίας, ενώ 500 φοιτητές ανταποκρίθηκαν και χωρίς ακόμη να ενταχθούν στο πιλοτικό πρόγραμμα τύπου ΜΟΟΚ νεοεισερχομένου.
Εκτιμάται ότι απαιτείται μέριμνα για τους οικονομικά αδύναμους φοιτητές όσον το δυνατόν ευρύτερη κάλυψη των αναγκών των φοιτητών υπό την έννοια ένα ποσοστό φοιτητών να εργασθεί, δοθέντος ότι δεν υπάρχει κανένα σύστημα διεξόδου τόσο από την Πολιτεία, όσο και από τα ιδρύματα, για απασχόληση σε ήπιες συμβατές προς τη φοίτηση δραστηριότητες, ούτε μέσα στο Πανεπιστήμιο ούτε στην αγορά εργασίας (μερική απασχόληση) ενώ θα μπορούσε να επιλυθεί το πρόβλημα με την συνεργασία των αρμοδίων φορέων (λ.χ. μονάδων υποστήριξης φοιτητών με την ΔΥΠΑ κλπ. υπηρεσίες).
Ωστόσο, η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Αθηνών ορθά προτείνει με απόφασή της την κατ’ εξαίρεση υπέρβαση παράτασης της ανώτατης χρονικής διάρκειας φοίτησης για λόγους ανωτέρας βίας ή αιτιολογημένης αδυναμίας υποβολής δηλώσεως μαθημάτων.
Καθώς και στην περίπτωση που οι φοιτητές δεν απολαμβάνουν προνομίων π.χ. δωρεάν παροχή συγγραμμάτων, σίτισης, στέγασης κλπ., έτσι ώστε να μην καθίσταται η σχετική απόφαση περί διαγραφής άδικη και αναποτελεσματική, όσον αφορά τον επιδιωκόμενο σκοπό.
Όμως από την άλλη πλευρά, η υλοποίηση της πρότασης ΕΚΠΑ προϋποθέτει την ύπαρξη ψηφισμένου εσωτερικού κανονισμού, διαδικασία η οποία καθυστερεί παρ’ ότι η κατάρτιση του εν προκειμένω κανονισμού εκκρεμεί από το 2020 με βάση τον νόμο 4653. Λαμβανομένου υπόψη ότι τούτο ήταν απαραίτητο για την έκδοση σχετικής απόφασης κατανομής της τακτικής δημόσιας επιχορήγησης, και όχι μόνον η προβλεπομένη προθεσμία μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2024 παρετάθη επί ένα εξάμηνο και βλέπουμε!!!
Σήμερα λείπουν από την αγορά κατά βάσιμες πληροφορίες 250.000 – 300.000 εργάτες τεχνικοί και ειδικευμένοι υπάλληλοι πάσης φύσεως.
Κύρια αιτία αυτής της έλλειψης η αποτυχία του εκπαιδευτικού συστήματος στον τομέα της τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης στην μέση και ανώτερη κυρίως εκπαιδευτική μερίδα.
Ο αριθμός των εδρών νεοελληνικών σπουδών στην αλλοδαπή φθίνει από τα 344 σ’ όλο τον κόσμο. Το 2000 έφθασαν τις 144 καθ’ όσον δεν υπάρχει ζήτηση από τους φοιτητές, παρ’ ότι τ’ αρχαία ελληνικά φέρουν την αίγλη της αρχαιότητας.
Είναι αλήθεια ότι η παιδεία είναι εθνική υπόθεση με την οποία συνδέεται άμεσα η μόρφωση της νέας γενιάς, εν ονόματι δε της δήθεν προόδου και εκδημοκρατισμού αποβάλλεται η πνευματική μας κοσμοθεωρία που προϋποθέτει επαφή με την πίστη και εθνικά ιδεώδη της ολότητας. Και τούτο δεν είναι μόνον φαινόμενο σημερινό, αλλά χρονολογείται από την κατάργηση των τόνων και πνευμάτων που αποτελούσαν κυματιστούς αμπελώνες κατά δε τον Οδυσσέα Ελύτη υπέρθυρα εκκλησιών και γλάστρες με γεράνια.
* Ο κ. Ιωάννης Σκουτέρης είναι Δικηγόρος, τέως αντιδήμαρχος Χολαργού