Εν τω μεταξύ, στο Τατόι βρέθηκαν χθες, Πέμπτη μέλη της οικογένειας του τέως βασιλιά, ο γιος του, Νικόλαος, με τη σύζυγό του Τατιάνα Μπλάτνικ, η σύζυγος του Κωνσταντίνου Γλύξμπουργκ, Άννα Μαρία, η αδερφή του Σοφία και ο γιος του Φίλιππος, ώστε να ελέγξουν τις εργασίες και τις προετοιμασίες για την τελετή της Δευτέρας.
Σημειώνεται ότι ο τέως βασιλιάς θα ταφεί δίπλα στον πατέρα του Παύλο και στη μητέρα του Φρειδερίκη, με τον χώρο να τελεί υπό διαμόρφωση.
Οι Παύλος, Νικόλαος και Φίλιππος βρέθηκαν την Τετάρτη στο Μέγαρο Μαξίμου μετά τη διυπουργική σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε για το θέμα της κηδείας.
Από την Τετάρτη, άλλωστε, έκλεισε, η ημερομηνία της τελετής, η Δευτέρα 16 Ιανουαρίου. Τότε θα πραγματοποιηθεί η εξόδιος ακολουθία και ταφή του τέως Βασιλιά της Ελλάδος.
Ακόμα και πριν τον θάνατό του, όταν η κατάσταση της υγείας του δεν άφηνε περιθώρια αισιοδοξίας, υπήρξε επικοινωνία μεταξύ της οικογένειας και του Μεγάρου Μαξίμου. Οι γιοι του Κωνσταντίνου Γλύξμπουργκ εξέφρασαν τα αιτήματα της οικογένειας τα οποία δεν έγιναν δεκτά. Ακόμα και πριν την διυπουργική σύσκεψη ήταν ξεκάθαρο ότι ο τέως θα κηδευόταν ως ιδιώτης».
Παρόλα αυτά, η επιθυμία της οικογένειας ώστε η εξόδιος ακολουθία να λάβει χώρα στη Μητρόπολη έγινε δεκτή, χοροστατούντος του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου. Στην συνέχεια θα ακο- λουθήσει η ταφή στο κοιμητήριο Τατοΐου.
Αν και τυπικά δεν προβλέπεται λαϊκό προσκύνημα, εάν, όπως αναμένεται, η σορός μεταφερθεί το πρωί στο παρεκκλήσι του Αγίου Ελευθερίου δίπλα στη Μητρόπολη, τότε όσοι θέλουν θα έχουν τη δυνατότητα να προσκυνήσουν. Ας σημειωθεί ότι η οικογένεια ανακοίνωσε ότι η σορός θα παραμείνει στην Εκκλησία. Πιθανότατα, θα επιτραπεί να παρεβρεθούν στην ταφή στο Τατόι και σε πολίτες που το επιθυμούν. Όπως προαναφέρθηκε, η ταφή θα γίνει στους βασιλικούς τάφους, όπου έχουν ταφεί και οι γονείς του Κωνσταντίνου, ο Παύλος και η Φρειδερίκη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ενώ η κυβερνητική απόφαση προσδιόρισε ότι ο Κωνσταντίνος θα ταφεί ως ιδιώτης, υπάρχει ένα ζήτημα πρωτοκόλλου. Εάν οι αρχιερείς που θα τελέσουν την εξόδιο ακολουθία φορέσουν την πλήρη αρχιερατική ενδυμασία τους θα της προσδώσουν άλλο χαρακτήρα.
Μενδώνη: Σε αξιοπρεπή κατάσταση το Τατόι
Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη στον ΣΚΑΪ 100,3 αναφερόμενη στο Τατόι με αφορμή την ταφή του τέως Βασιλιά Κωνσταντίνου την Δευτέρα και την έλευση μεγάλου αριθμού προσκεκλημένων, εξήγησε ότι όλο το 2022 οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Περιβάλλοντος σε συνεργασία με το υπουργείο Πολιτισμού δούλευαν συστηματικά ώστε να απομακρυνθούν τα καμένα δέντρα από την περιοχή μετά την καταστροφική πυρκαγιά του 2021.
Εξήγησε ότι η εκκλησιά στο Τατόι είναι συντηρημένη, και έτοιμη να δεχθεί κόσμο, και παράλληλα ο περιβάλλων χώρος θα είναι σε αξιοπρεπή κατάσταση, και θα έχουν γίνει οι διαδικασίες διευθέτησης του χώρου ώστε να μπορεί κανείς να προσεγγίσει χωρίς να υπάρχουν προβλήματα.
Η υπουργός διευκρίνισε ότι το κοιμητήριο ανήκει στο ελληνικό κράτος, επομένως η οποιαδήποτε μέριμνα ανήκει στο ελληνικό κράτος.
Ποιοι θα δώσουν το «παρών» στην κηδεία
Τουλάχιστον 187, έως τώρα, είναι οι επίσημοι προσκεκλημένοι στην κηδεία του τέως βασιλιά.
Μεγάλη θα είναι η εκπροσώπηση της ισπανικής βασιλικής οικογένειας, με τη βασιλομήτωρα Σοφία και την αδελφή της Ειρήνη να βρίσκονται ήδη στην Αθήνα. Παράλληλα, στην κηδεία θα παρευρεθούν ο βασιλιάς της Ισπανίας, Φίλιππος, η σύζυγός του Λετίθια, οι αδελφές του Φίλιππου που είναι και ανιψιές του τέως, καθώς και ο επίτιμος βασιλιάς Χουάν Κάρλος από το Άμπου Ντάμπι, όπου βρίσκεται εξόριστος. Το παρών αναμένεται να δώσει και ο Μέγας Δούκας του Λουξεμβούργου Χένρι, ξάδελφος του τέως βασιλιά, σύμφωνα με πληροφορίες της ΕΡΤ.
Στην κηδεία θα παρευρεθούν επίσης μέλη των βασιλικών οικογενειών της Σουηδίας, της Νορβηγίας, του Βελγίου και της Ολλανδίας, ενώ δεδομένη θεωρείται επίσης η παρουσία της βασίλισσας της Δανίας, Μαργαρίτας.
Παράλληλα, 50 Έλληνες έχουν προσκληθεί, μεταξύ αυτών στενοί φίλοι, πρώην συμμαθητές του τέως βασιλιά, πολιτικοί, επιχειρηματίες, ενώ ανάμεσά τους είναι και ο Περιφερειάρχης Αττικής Γιώργος Πατούλης.
Την ίδια ώρα, το ενδιαφέρον εστιάζεται στο ποιος θα εκπροσωπήσει τελικά τη βρετανική βασιλική οικογένεια, με επικρατέστερο το όνομα της πριγκίπισσας Άννας.
Επί ποδός θα βρίσκεται η αντιτρομοκρατική και ολες οι αρμόδιες υπηρεσίες της Ελληνικής αστυνομίας ενώ στην Αθήνα θα βρίσκονται και πολυάριθμες φρουρές των βασιλικών οικογενειών.
Κυκλοφοριακές ρυθμίσεις θα υπάρξουν στους δρόμους γύρω από τη Μητρόπολη ενώ μέτρα προστασίας θα ληφθούν στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος κατά την άφιξη των επισήμων αλλά και γύρω από τα ξενοδοχεία που θα διαμένουν.
Η επίσημη ανακοίνωση της οικογένειας για την κηδεία
«Η εξόδιος ακολουθία του Βασιλέως Κωνσταντίνου θα τελεστεί στις 12.00μμ, την Δευτέρα 16 Ιανουαρίου, στον Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών. Θα ακολουθήσει η ταφή στο Τατόι.
Από τις 06.00πμ εως τις 10.30πμ προ της τελετής, η σoρός θα βρίσκεται στο παρεκκλήσι του Αγίου Ελευθερίου.
Η Οικογένεια έχει ζητήσει από τους καλεσμένους αντί στεφάνου να γίνουν δωρεές σε κάποιο από τα ακόλουθα ιδρύματα ή σε κοινωφελή οργανισμό της επιλογής τους:
– ‘ΕΛΠΙΔΑ’ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΦΙΛΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ
– AXION HELLAS
– ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΚΟ ΣΩΜΑΤΕΙΟ AURORA
ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ
ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ,
ΠΡΩΗΝ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ».
Το βασιλικό κοιμητήριο και τα μυστικά του
Ήταν Φλεβάρης του 1981 όταν ο τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος έφτανε με έκτακτη πτήση στο αεροδρόμιο του Ελληνικού για να παραστεί στην κηδεία της Φρειδερίκης που είχε καταλήξει να είναι πολιτικό γεγονός πρώτης γραμμής. Ο Κωνσταντίνος θα ερχόταν για πρώτη φορά στην Ελλάδα, μετά το δημοψήφισμα του ’74 και θα συνόδευε τη σορό της μητέρα του, που είχε αφήσει την τελευταία της πνοή στα ανάκτορα Θαρθουέλα της Μαδρίτης, στην τελευταία της κατοικία, στο Τατόι.
Οι αντιδράσεις του τότε αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Ανδρέα Παπανδρέου ήταν εντονότατες – ζητούσε να του απαγορευτεί η άφιξη με νόμο.
Ο τότε πρωθυπουργός Γεώργιος Ράλλης είχε δεχτεί τελικά, παρά τις αντιδράσεις, την παρουσία του τέως για λίγες ώρες και με την προϋπόθεση ότι θα έφευγε αμέσως μετά την κηδεία από τη χώρα.
Τελευταία επιθυμία της Φρειδερίκης ήταν να ταφεί στο Τατόι, δίπλα στον άνδρα της Παύλο, αν και αστειευόμενη στα απομνημονεύματά της είχε γράψει ότι περίμενε από αυτόν ότι θα της έφτιαχνε ένα μνημείο σαν το Ταζ Μαχάλ για να λάβει την απάντησή του ότι το Τατόι ήταν, κατά πολύ επιβλητικότερο, με τα δέντρα, τα ελάφια και τα σπάνια λουλούδια.
Σαράντα, σχεδόν, χρόνια μετά η μοίρα θέλει τον τέως βασιλέα να καταλήξει, στο ίδιο σημείο, δηλαδή στο Κοιμητήριο του βασιλικού κτήματος, στον περίβολο του ναού της Αναστάσεως, δίπλα στους τάφους των γονέων του Παύλου και Φρειδερίκης αλλά και των Γεωργίου Α’ και της Όλγας, της πριγκίπισσας Αλεξάνδρας, της πριγκίπισσας Μαρίας, του αντιναύαρχου Περικλή Ιωαννίδη – ήταν ο δεύτερος σύζυγος της πριγκίπισσας Μαρίας – αλλά και της μικρής Όλγας. Το Τατόι και ο ναός της Αναστάσεως είχαν επιλεγεί ως οι τελευταίες βασιλικές κατοικίες από την τότε βασίλισσα Όλγα και είχαν καθιερωθεί από το 1880 και έπειτα ως κατεξοχήν τόποι ταφής των μελών της βασιλικής οικογένειας. Η κατασκευή του ναού, που ήταν απαραίτητος για τη λειτουργία του βασιλικού κοιμητηρίου, ωστόσο, είχε καθυστερήσει για καιρό και έτσι ο θεμέλιος λίθος του ναού δεν μπήκε παρά στις 6 Αυγούστου του 1899.
Μάλιστα ο Γεώργιος ο Α’ είχε δώσει σαφείς εντολές προς τον αρχιτέκτονα Αναστάσιο Μεταξά να μιμηθεί αθηναϊκό ναό αλλά με την προυπόθεση ότι στον βυζαντινοπρεπή τρουλό θα τοποθετείτο ένας βαρύς μεταλλικός σταυρός. Επάνω του η βασίλισσα Όλγα τοποθέτησε έναν πολύτιμο λίθο που είχε φέρει από τη Ρωσία.
Ρωσικής έμπνευσης φέρεται να είναι και το μαυσωλείο που αρχικά προοριζόταν για ναός που θα χτιζόταν στη Θεσσαλονίκη, εκεί όπου έπεσε ο Γεώργιος ο Α’ και όπου τελικά ετάφησαν οι βασιλείς Κωνσταντίνος και η Σοφία -οι σοροί των οποίων παρέμεναν άταφοι στην κρύπτη της ορθόδοξης εκκλησίας της Φλωρεντίας έως ότου περατωθεί η κατασκευή του Μαυσωλείου – αλλά και του Αλέξανδρου (του βασιλιά που πέθανε από το περιβόητο δάγκωμα της μαιμούς!) ο οποίος ετάφη τελικά, παρά τις αντιδράσεις των βενιζελικών, στην Ελλάδα.
Όπως όλα δείχνουν ο Τέως θα ταφεί δίπλα στους γονείς του Παύλο τον Α’, ο οποίος άφησε την τελευταία του πνοή το 1964 και την Φρειδερίκη, η οποία πέθανε το 1981, όπως αναφέραμε.
Η τελευταία που έμελλε να ταφεί στο ίδιο σημείο μετά τη βασίλισσα της Γιουγκοσλαβίας, Αλεξάνδρα, ήταν η πριγκίπισσα Αικατερίνη. Όπως αναφέρει σχετικά το βιβλίο του Κώστα Σταματόπουλου “Τατόι-Περιήγηση στον χρόνο και τον χώρο” τα μνήματα υφολογικά ανήκουν σε τέσσερις κατηγορίες:
“Σ εκείνο με τον ορθογώνιο συμπαγή στενόμακρο μονόλιθο από πεντελήσιο μάρμαρο, που ασφαλίζει την κρύπτη μέσα στην οποία έχει τοποθετηθεί το φέρετρο με πίσω του έναν επίσης μαρμάρινο λιτό στρατό (μνήματα των βασιλέων Γεωργίου και Όλγας και των παιδιών τους).
Στα επίπεδα μνήματα, στο ύψος σχεδόν της επιφάνειας του εδάφους, με ένα περιμετρικό επίσης μαρμάρινο πλαίσιο (κοινό για δυο τάφους όταν πρόκειται για ανδρόγυνο), με πίσω τους έναν λιτό σταυρό (τάφοι Γεωργίου Β’, Παύλου και Φρειδερίκης, Αλεξάνδρας της Γιουγκοσλαβίας, Ασπασίας Μάνου, Αικατερίνης).
Στον πιο περίτεχνο τύπο βυζαντινής εμπνεύσεως,όπως είναι τα μνήματα του Νικολάου και της Ελένης. Η οριζόντια πλάκα των σαρκοφάγων τους αποτελεί αντίγραφο ταφικού βυζαντινού αναγλύφου του ΙΒ’-ΙΓ’ αιώνα από τη Μητρόπολη της Άρτας. Πίσω τους υψώνεται ένας μαρμάρινος σταυρός, πάνω στον οποίο με βυζαντινοπρεπή γράμματα είναι χαραγμένη κάθετα μεν η λέξη ΦΩΣ, οριζόντια δε η λέξη ΖΩΗ, με κοινό στις δυο το ωμέγα”.
Στην επιφάνεια κάθε μνήματος χαράζεται ο ελληνικός και δανικός τίτλος του νεκρού (σε κάποιες περιπτώσεις και ο ρωσικός ή ο γερμανικός) ενώ εξαίρεση αποτελεί η άθεη Μαρία Βοναπάρτη, η σύζυγος του πρίγκιπα Γεωργίου (είχε διατελέσει ύπατος αρμοστής στην Κρήτη) η οποία δεν ήθελε σταυρούς αλλά να χαραχτούν πάνω στον τάφο της στίχοι από το ποίημα Dies Irae του γάλλου ποιητή Λανκόντ ντε Λίλ.