Λαμβανομένου υπ’ όψη ότι δικάσιμος κυρίως στα Διοικητικά Δικαστήρια προσδιορίζεται μετά τριετία περίπου, στο δε Συμβούλιο Επικρατείας αναβολές δικασίμων επί αιτήσεων ακυρώσεως που λιμνάζουν, φθάνουν τις δέκα, πέραν των χιλιάδων εκκρεμοτήτων στα ποινικά και πολιτικά δικαστήρια. Με αποτέλεσμα οι ξένοι επενδυτές να μην πείθονται για την σωστή λειτουργία της Δικαιοσύνης και η χώρα μας να μην είναι ελκυστική. Σε τούτο προφανώς λειτουργεί αρνητικά το σύστημα, αφού δεν υφίσταται Συνταγματικό Δικαστήριο αρμόδιο για τον έλεγχο της νομιμότητος των επενδύσεων, όπως συμβαίνει στην Ευρώπη. Και όχι μόνον στη χώρα μας η εκάστοτε κυβέρνηση ορίζει τους προέδρους και αντιπροέδρους των Ανωτάτων Δικαστηρίων, αντί του ίδιου Σώματος των δικαστών. Η δικαιοσύνη θα ήταν ευχής έργον να αρματωθεί, είναι η μόνη ελπίδα για τον ανυπεράσπιστο πολίτη, η οποία θα μείνει απρόσκοπτη σ’ ένα κόσμο άδικο και άτιμο.
Όπως έλεγε δε ο ιερός Αυγουστίνος αν απουσιάζει αυτή, η πολιτική εξουσία μετατρέπεται σε οργανωμένη ληστεία.
Απαιτείται σύνεση και συνεννόηση απ’ όλες τις πλευρές και παρατάξεις κατά την ρητή και σαφή έκκληση του μακαριότατου κ. Ιερωνύμου για πραγματικές και αποτελεσματικές μεταρρυθμίσεις, πράγμα το οποίον επεσήμαινε και στο παρελθόν.
Προς τούτο κρίνουμε σκόπιμο και χρήσιμο να παραθέσουμε ορισμένα στοιχεία όσον αφορά την δικαιοσύνη και την καθυστέρηση της απονομής της, σε Εθνικό και Πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Σύμφωνα με την ετήσια μελέτη του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου προ διετίας, η Ελλάδα κατατασσόταν στην 6η θέση μεταξύ των 27 κρατών – μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης, όσον αφορά τις εις βάρος τους καταδικαστικές αποφάσεις, για παραβιάσεις της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Πρωτοστατεί η Ρωσία με 248 αποφάσεις, Τουρκία με 146, Ουκρανία 91, Ρουμανία με 82 και Ελλάδα με 135 καταδικ. αποφάσεις.
Είχαμε έκρηξη των παραβιάσεων, πολιτικών και ατομικών δικαιωμάτων σ’ όλη την διάρκεια της μεταπολίτευσης, παρ’ ότι η Δημοκρατία τα τελευταία χρόνια λειτούργησε ως θεσμός σχεδόν άψογα, π.χ. απαλλοτριώσεις αναγκαστικές περιουσιών, οι οποίες διαρκούσαν και διαρκούν πλέον της τριακονταετίας χωρίς να αποζημιωθούν οι ιδιοκτήτες (δικαιωματοκρατικό) Σύνταγμα που προβλέπει να επιτρέπεται η πραγματοποίηση εργασιών, ακόμη και πριν τον καθορισμό της τιμής μονάδος αποζημιώσεως. Και όχι μόνον μην εκπλαγείτε μετά την πάροδο του παραπάνω χρόνου (της τριακονταετίας) εάν αποδεσμευθεί το ακίνητο, μετά από εξαντλητικούς δικαστικούς αγώνες και δαπάνες, η Διοίκηση επανεπιβάλλει το βάρος στον ιδιοκτήτη ασκώντας την «διακριτική της» ευχέρεια να αλλάξει τον σκοπό του έργου και μάλιστα πέραν από τις εκτάσεις που είναι αναγκαίες για την κατασκευή του, π.χ. αντί για πλατεία, παιδικό σταθμό και να επαναληφθεί η προαναφερόμενη διαδικασία, οπότε «φάγαμε» τον μισό αιώνα και αν προφθάσουμε, γιατί έτσι αξιώνει το Κράτος Δικαίου.
Και δεν διστάζω να σημειώσω ότι αυτή η ακραία κατάχρηση, λαμβάνει χώρα και με την βούλα του ΣτΕ σε ολομέλεια. Όσον αφορά για τις καθυστερήσεις απονομής της Δικαιοσύνης αδικαιολόγητα, κατεδικάσθη η χώρα μας 400 φορές, λαμβανομένου υπ’ όψη ότι στην Διοικητική Δικαιοσύνη χρειάζονται 1580 ημέρες να περαιωθεί μία υπόθεση ενώ ο μέσος όρος στην Ευρώπη είναι περίπου 500 ημέρες.
Βέβαια το Σύνταγμα δεν περιλαμβάνει στην ύλη του μόνον την λειτουργία του κράτους και την σχέση του με τον πολίτη, αλλά ρυθμίζει και την οργάνωση και λειτουργία της κοινωνίας, των πολιτών, θεμέλιο και κορυφή της οποίας είναι το Σύνταγμα 24.000 λέξεων. Είναι κείμενο ισορροπίας και ελέγχου της εξουσίας περιορισμού εκείνων στους οποίους παρέχεται το δικαίωμα, να επιβάλλουν τους κανόνες της συμβίωσης εντός όμως των ορίων που προβλέπει η Δημοκρατική τάξη και προφανώς όχι καταχρηστικά.
Όμως εάν υπήρχε πραγματική πολιτική βούληση, και προς αποφυγή των παραπάνω άσκοπων και χρονοβόρων διαδικασιών, να θεσπιζόταν όπως συμβαίνει και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες το Συνταγματικό Δικαστήριο, προκειμένου σε πρώτο στάδιο να ελεγχόταν η συνταγματικότητα των νόμων και πράξεων της εκτελεστικής εξουσίας.
Και τούτο φρονούμε, πέραν των άλλων, ότι θα βοηθήσει να αρθούν τα εμπόδια για επενδύσεις σε τοπικό και εθνικό επίπεδο, αφού η νομιμότητά τους θα ελέγχεται εκ των προτέρων, όπως συμβαίνει με τα προεδρικά διατάγματα.
Εύλογα γεννάται το ερώτημα από τα Συντάγματα από γεννησιμιού τους από την εποχή της Magna Carta (1215) που ρυθμίζουν τα της κοινωνίας των πολιτών, γιατί να υπάρχουν οι κοινοί νόμοι. Οι οποίοι νόμοι για την εφαρμογή τους απαιτείται όμως έλεγχος και εποπτεία η οποία εφαρμογή κινδυνεύει αφενός από την αυθαιρεσία των αρχόντων και αφ’ ετέρου από τα κενά των νόμων, λόγω της εξ αντικειμένου αδυναμίας του νομοθέτη με τη χρήση αορίστων εννοιών και αφηρημένων προσδιορισμών να εξατομικεύσει κάθε περίπτωση.
Ωστόσο μη λησμονούμε ότι οι Έλληνες που ξεσηκώθηκαν το 1843 δεν ζητούσαν καλύτερη αστυνόμευση αλλά περιορισμό των εξουσιών του Μονάρχη.
Πάντως η δικαιοσύνη είναι το καταφύγιο των αδυνάμων και τελικώς εγγυητής των ατομικών δικαιωμάτων, δηλαδή θεσμοφύλακας του Συντάγματος. Κατά δε τον Ησίοδο είναι το μονοπάτι εκείνο που οδηγεί τον άνθρωπο στο μόνο δυνατό παράδεισο πάνω στη γη.
* Ο κ. Ιωάννης Σκουτέρης είναι Δικηγόρος, τέως αντιδήμαρχος Χολαργού