Σ
την τελευταία έκθεση της «Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων» (ΡΑΣ) με 13.000 λέξεις, δεν αναφέρεται στις τερατώδεις παθογένειες του Ελληνικού Σιδηροδρόμου που κατήγγειλαν εδώ και χρόνια σύλλογοι εργαζομένων και διάφοροι φορείς, οι οποίες οδήγησαν στο τραγικό δυστύχημα των Τεμπών. Η δε Κομισιόν, με στοιχεία που ανακοίνωσε, εμφανίζει την Ελλάδα στην τελευταία θέση μεταξύ χωρών της Ε.Ε. ως προς την ποιότητα του σιδηροδρόμου και πρωταθλήτρια στα ατυχήματα και δυστυχήματα στο δίκτυό του.Η χώρα μας διαχρονικά δεν υπήρξε κεντρική επιλογή στις χερσαίες μεταφορές και μετακινήσεις. Το τραίνο του σιδηροδρόμου εκτροχιάσθηκε από την δεκαετία του 50-60 όταν ετίθεντο οι βάσεις και κατασκευάζονταν οι υποδομές για την ανάπτυξη της καθημαγμένης Ελλάδος όπου εφαρμόσθηκε η πολιτική της «Νταλίκας» και των Λεωφορείων των ΚΤΕΛ. Σε αντίθεση με την Ευρώπη όπου η ανοικοδόμηση υποστηρίχθηκε τα μέγιστα στα σιδηροδρομικά δίκτυα.
Ποτέ ξανά δήλωσε ο πρωθυπουργός. Τώρα ή ποτέ θα προσέθετε κανείς είναι ίσως η μεγάλη ευκαιρία να ξεκινήσει η προσπάθεια για να αποκτήσουμε ένα μεταφορικό μέσο ασφαλές, οικολογικό και οικονομικό, όπως είναι το τραίνο.
Η σηματοδότηση του σιδηροδρομικού δικτύου από την εγκατάστασή του τα τελευταία 30 χρόνια έχει κοστίσει στο Ελληνικό Δημόσιο πάνω από 450 εκ. ευρώ, χωρίς να λειτουργεί στο μεγαλύτερο μέρος.
Η αδυναμία λειτουργίας της τηλεδιοίκησης έχει οδηγήσει στο κλείσιμο των κέντρων τηλεδιοίκησης στο Σιδηροδρομικό Κέντρο Αχαρνών (ΣΚΑ) στον Σταθμό Λαρίσης και στο Σταθμό Κορίνθου, η κατασκευή των οποίων κόστισε αρκετά εκατομμύρια στο Δημόσιο και Ε.Ε.
Από διετίας περίπου είχε καταγγελθεί ότι δεν λειτουργούσε ούτε η φωτοσήμανση ούτε η τηλεδιοίκηση ούτε το σύστημα προστασίας έναντι του ανθρώπινου λάθους, όπως το ETCS όταν γίνεται λάθος για να αντιμετωπισθεί ή να προληφθεί.
Παρά τις επισημάνσεις δεν υπήρξε διαχρονική κουλτούρα ανάληψης, απόδοσης και καταμερισμός ευθυνών.
Το φύλλο πορείας, λέει το έτος 2023 είναι χειρόγραφο. Δεν μπορούν να καταμετρήσουν τους επιβάτες γιατί δεν γίνεται έλεγχος. Ο Σταθμάρχης τηςΛάρισας είχε σύστημα που τον προειδοποίησε για το λάθος του. Δέκα φορές είδε κόκκινες γραμμές στον πίνακα ελέγχου, στις οποίες δεν έδωσε σημασία.
Η προ ημερών τραγωδία μας αποκαλύπτει ένα σπήλαιο, μια περιοχή κοινής ζωής. Όταν ακούμε ότι αν οι οδηγοί των συρμών διέθεταν «έξυπνα κινητά» θα είχαν σωθεί τόσες ζωές, το μόνο που μπορούμε να σκεφθούμε είναι πως οι άνθρωποι που ζουν μέσα στο σπήλαιο, δεν έχουν επαφή με τον έξω κόσμο, την πραγματικότητα.
Ο κ. Καραμανλής παραιτήθηκε προς τιμήν μου. Όμως μήπως του διέφυγε ότι τον συνέδεε με την διαχείριση του υπουργείου του, μια διοίκηση υπό την ευρύτερη του όρου έννοια διαχρονικώς και βαρέως ασθενούσα, η οποία μέσω αιμοφόρων αγγείων οδηγεί μέχρι το μοιραίο σταθμάρχη της Λάρισας;
Οι ελληνικοί σιδηρόδρομοι στερούνται μιας τεχνολογίας ασφαλείας που είναι τόσο πεζή και διαδεδομένη, όσο τα ασανσέρ, και οι κυλιόμενες σκάλες στους σταθμούς. Για την ακρίβεια την μισοστερούνται καθώς το σύστημα τηλεδιοίκησης λειτουργεί σε κάποια μέρη του δικτύου.
Η σύμβαση 717 για την τηλεσήμανση του δικτύου το 2014 με ορίζοντα ολοκλήρωσης τα δύο χρόνια, εκτελέσθηκε μόνον στο 38% το 2019, ενώ ο κ. Σπίρτζης, πρ. Υπουργός, απεκδύεται πάσης ευθύνης για το τραγικό δυστύχημα, το δε 2017 ξεπουλήθηκε η ΤΡΑΙΝΟΣΕ με 45 εκ. ευρώ στους Ιταλούς, με συμφωνημένες επενδύσεις που δεν έγιναν. Με αποτέλεσμα, το Δεκέμβριο του 2022 η Hellenic Train να κοινοποιήσει αγωγή κατά του ΟΣΕ διεκδικώντας 1.149.000 ευρώ για εργασίες που υποχρεώθηκε να κάνει προς διατήρηση ασφαλούς σιδηροδρομικού δικτύου το χρονικό διάστημα 2017-2019.
Η κυβέρνηση μετά το σοκ της τραγωδίας πρέπει να αναλάβει δράσεις προκειμένου να εκσυγχρονίσει τον ΟΣΕ που λειτουργούσε με συνθήκες πλήρους αποδιοργάνωσης, έλλειψης ασφάλειας και προσωπικού με επικίνδυνη επιπολαιότητα και ανευθυνότητα, παρ’ ότι ο οργανισμός απορροφούσε τεράστια κεφάλαια για την κάλυψη των ελλειμμάτων του. Έτσι ώστε να μη ζήσουμε ξανά τέτοιες εφιαλτικές στιγμές. Ο δε ΣΥΡΙΖΑ να συνειδητοποιήσει ότι εάν τα λάθη δεν αναγνωρισθούν, δεν θεραπεύονται ούτε διορθώνονται.
Με τα δεδομένα αυτά ο καθένας μπορεί να υποθέσει ότι υπάρχουν δύο Ελλάδες. Η μία Ελλάδα του ΟΣΕ ένα «σαράβαλο» που δεν μπορεί να προστατεύσει ούτε τον εαυτό του (με 1 δις ευρώ έλλειμμα κατ’ έτος). Και από την άλλη η Ελλάδα των τραυματιοφορέων, των διασωστών, εθελοντών και αιμοδοτών που έσπευσαν να συνδράμουν.
Στην Αργεντινή το 2012 που σημειώθηκε σιδηροδρομικό δυστύχημα και έχασαν την ζωή τους 51 άνθρωποι σε επιβατηγό τραίνο με 1.000 άτομα, ο υπουργός μεταφορών Χουάν Πάμπλο Σκιάβι καταδικάσθηκε σε επτά (7) χρόνια φυλάκιση, οι διευθυντές της εταιρείας που χρησιμοποιούσαν το σιδηροδρομικό δίκτυο έξι (6) χρόνια και ο σταθμάρχης σε τρία (3) χρόνια.
Πάντως την σύγκρουση μάλλον δεν θα την κρίνει – και πότε η δικαιοσύνη όσο απαραίτητη κι αν είναι, αλλά θα την κρίνει η πολιτική, χωρίς συμφιλίωση με τον φαταλισμό ότι αυτή είναι η Ελλάδα.
Ο κ. Ιωάννης Σκουτέρης είναι Δικηγόρος, τέως αντιδήμαρχος Χολαργού