Στόχος είναι η ουσιαστική και εποικοδομητική ανταλλαγή απόψεων όλων των συνεργαζόμενων φορέων και δήμων, ώστε να συνδιαμορφώσουν την περιβαλλοντική ατζέντα της επόμενης ημέρας.
Το καλωσόρισμα και την έναρξη των εργασιών στο Πολιτιστικό και Συνεδριακό Κέντρο «Μίκης Θεοδωράκης» της Αργυρούπολης, κήρυξε ο πρόεδρος του ΣΠΑΥ και δήμαρχος Ελληνικού-Αργυρούπολης Γιάννης Κωνσταντάτος. «Το μικρό θαύμα που έχει πετύχει ο ΣΠΑΥ είναι αποτέλεσμα των έντεκα δήμων-μελών του, που περιβάλλουν τον Υμηττό μας και ακούει σε μια μόνο λέξη: στην αγάπη για τον Υμηττό, για το δάσος και το περιβάλλον. Αυτό το περιβάλλον, που 1,5 εκατομμύριο Αθηναίοι, το 10% του πληθυσμού της χώρας μας, ζει και αναπνέει γύρω από τον Υμηττό», είπε αρχικά και στη συνέχεια τόνισε μεταξύ άλλων:
«Η πραγματικότητα είναι ότι η Αυτοδιοίκηση αποδεικνύει στην πράξη, πως με συνέργειες και καλή διάθεση, μπορεί να πετύχει. Ερχόμαστε τώρα για δεύτερη φορά, μετά το πρώτο Forum, το οποίο είχε θέμα τον ‘Δεκάλογο Σωτηρίας των Δασών’, που κατατέθηκε πέρυσι και άνοιξε μια μεγάλη συζήτηση. Μας έφερε πιο κοντά, μας έφερε σε μια ζύμωση, κάποιες προτάσεις ήδη τις τρέχουν τα υπουργεία, κάποιες άλλες είναι σε εκκρεμότητα, θα έλεγα λοιπόν πως ανοίξαμε έναν σπουδαίο διάλογο και όλα αυτά γεννήθηκαν μέσα από το 1ο Forum. Αυτό έφερε το 2ο, το σημερινό δηλαδή, που έρχεται ως συνέχεια ακριβώς γιατί θέλουμε να δείξουμε ότι η αυτοδιοίκηση δεν σταματάει, αλλά προχωράει διαρκώς.
Το ζητούμενο για εμάς είναι ότι αύριο, σε δέκα τραπέζια, εξαιρετικοί ομιλητές, πάνω από εκατό, θα αναδείξουν, θα προτείνουν, θα καταθέσουν εμπειρίες και το κυριότερο θα μοιραστούν μαζί μας τεχνογνωσία και απόψεις, που μπορούν να συμβάλουν σε όλο αυτό για το οποίο πολεμάμε ο καθένας από το μετερίζι του».
Αναφερόμενος στην τοπική αυτοδιοίκηση, είπε: «Το ζητούμενο για εμάς είναι πως αποδείξαμε ότι όταν το κράτος μας εμπιστευτεί και μας δώσει εργαλεία, εμείς ξέρουμε να παράγουμε αποτελέσματα». Και πρόσθεσε αμέσως μετά: «Είναι αυτονόητη υποχρέωση να στηρίζεται η αυτοδιοίκηση στις απαιτήσεις της, γιατί εκφράζει την τοπική κοινωνία. Και όπως είχε πει σωστά ο κ. Στυλιανίδης στο περσινό Forum, κανένας δεν μπορεί να πετύχει καλύτερα αποτελέσματα, από τις τοπικές κοινωνίες. Άρα, αν δεν μας δώσετε τα εργαλεία να φτιάξουμε τα ανάλογα Κέντρα Διαχείρισης Κρίσεων, προκειμένου να έχει ο καθένας τη θωράκιση στο βουνό του, δεν θα πετύχουμε αποτελέσματα».
Ο πρόεδρος του ΣΠΑΥ αναφέρθηκε ακόμη στην επιστημονική κατάρτιση των στελεχών του Συνδέσμου, λέγοντας: «Ο ΣΠΑΥ έχει την επιστημονική ομάδα, την κατάρτιση και την οργάνωση, ώστε να μπορεί να καταθέτει άμεσα τις μελέτες που χρειάζονται, με αποτέλεσμα 6 εκατομμύρια ευρώ που ήρθαν και υλοποιήθηκαν στον Υμηττό. 100 χλμ. δασικοί δρόμοι, που ήταν για δεκαετίες κλειστοί, πάνω από 2.000 στρέμματα δάσους που αποψιλώθηκε, καθαρίστηκε και κλαδεύτηκε και μια τεράστια καύσιμη ύλη, η οποία με τις χιονοπτώσεις έκλεινε δρόμους και μονοπάτια, απομακρύνθηκε με μεγάλη επιτυχία. Παρ’ όλα αυτά δεν σταματάμε να διεκδικούμε και να φωνάζουμε ότι η αυτοδιοίκηση πρέπει και μπορεί να έχει ρόλο».
Ο κ. Κωνσταντάτος έκανε ειδική αναφορά και στη βοήθεια που μπορεί να παρέχει ο ΣΠΑΥ σε άλλες περιοχές της χώρας. Είπε συγκεκριμένα: «Είναι πολύ συγκινητικό πως ο ΣΠΑΥ αγκαλιάζει αυτή τη στιγμή κι άλλους δήμους κι άλλες περιοχές. Ξεκινήσαμε από την Αρχαία Ολυμπία, υπογράψαμε μνημόνιο συνεργασίας με τον δήμο της και δεσμευτήκαμε ότι ο ΣΠΑΥ θα κάνει τις μελέτες για τις δικές της ανάγκες και τη θωράκιση. Και το ίδιο θα κάνουμε και για τα Καλάβρυτα, για την Άρτα, τη Γορτυνία, το ίδιο θα κάνει ο ΣΠΑΥ για όλους τους δήμους, που ζητούν και θέλουν συνέργεια, προκειμένου να τους μεταλαμπαδεύσουμε την τεχνογνωσία». Και αμέσως μετά πρόσθεσε: «Δώστε επιτέλους την Πολιτική Προστασία στους δήμους, με τα εργαλεία, τα όπλα που χρειαζόμαστε και πιστέψτε, τα αποτελέσματα θα είναι θεαματικά».
Κλείνοντας ο πρόεδρος του ΣΠΑΥ ανέφερε: «Τρία στοιχεία να κρατήσετε από αυτό το Forum. Πρώτον, ο ΣΠΑΥ έχει ξεκινήσει μια μεγάλη εκπαιδευτική δραστηριότητα. Ό,τι και να κάνουμε, αν δεν ευαισθητοποιήσουμε τα παιδιά ν’ αγαπήσουν το δάσος, να μπουν μέσα και να το προστατεύσουν, έχουμε αποτύχει. Γι’ αυτό ο ΣΠΑΥ ξεκινά ένα ευρύ δίκτυο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Δεύτερον, ο smart-Υμηττός είναι σε εφαρμογή και η θωράκιση μέσα από αυτό το πρόγραμμα. Εμείς μπορούμε να υπερηφανευτούμε ότι έχουμε ένα ολοκληρωμένο δίκτυο και σύγχρονες τεχνολογίες στις υπηρεσίες μας. Το τρίτο, αν δεν υπάρχει ο παράγοντας άνθρωπος μέσα στο βουνό, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα. Γι’ αυτό, ο ΣΠΑΥ δεν υπάρχει και δεν υφίσταται, ο Υμηττός και οι δήμοι το ίδιο και η Πολιτεία ακόμη, αν οι εθελοντές δεν είναι μέσα εκεί άγρυπνοι φρουροί να καταθέτουν την ψυχή τους, για να προστατεύουν το βουνό. Πρέπει να είναι εξοπλισμένοι άρτια για την προστασία τους και την υγεία τους».
Από τη δική του μεριά, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ και δήμαρχος Τρικκαίων Δημήτρης Παπαστεργίου, αναφέρθηκε στο σημαντικό έργο του ΣΠΑΥ και τόνισε μεταξύ άλλων: «Μία σοβαρή και οργανωμένη Αυτοδιοίκηση είναι η Αυτοδιοίκηση της επόμενης ημέρας. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι πυλώνας ειδικά για την Πολιτική Προστασία. Αρκεί να δουλεύουμε με σύστημα και να ξέρουμε ο καθένας τι πρέπει να κάνει. Για να μείνουν τα δάση μας ζωντανά, πρέπει να τα αγαπήσουμε και να τα ζήσουμε. Και η πρόσκληση που έρχεται τώρα για τα μονοπάτια, κάνει αυτό ακριβώς. Μας βάζει και πάλι μέσα στα δάση. Να φέρουμε τον άνθρωπο πιο κοντά στη φύση, γιατί οι άνθρωποι θα σώσουμε τη φύση. Ο ΣΠΑΥ δείχνει πως μπορούμε να εμπιστευτούμε την Αυτοδιοίκηση».
Παρών την πρώτη ημέρα του Forum ήταν μεταξύ άλλων και ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος Ζέρβας, ο οποίος στάθηκε ιδιαίτερα στο δάσος του Σέιχ Σου και ζήτησε οι πρακτικές του ΣΠΑΥ να πάνε σε όλη τη χώρα.
Αμέσως μετά, οι δήμαρχοι-μέλη του ΣΠΑΥ αναφέρθηκαν στις θεματικές ενότητες του Forum, καθώς τη 2η ημέρα (24/1) προέδρευσαν οι ίδιοι στην κάθε μία ξεχωριστά. Συγκεκριμένα οι 10 ενότητες είναι:
1. «Σχεδιασμός και Αξιοποίηση των Χρηματοδοτικών Εργαλείων Στήριξης 2023-2030» (προεδρεύων ο δήμαρχος Παπάγου-Χολαργού Ηλίας Αποστολόπουλος).
2. «Η Δύναμη της Συνεργασίας των Φορέων στην Πρόληψη των Δασικών Πυρκαγιών» (προεδρεύων ο δήμαρχος Παιανίας Ισίδωρος Μάδης).
3. «Πολιτική Προστασία των Δήμων στη Νέα Εποχή» (προεδρεύων ο δήμαρχος Κρωπίας Δημήτρης Κιούσης).
4. «Ανάδειξη του Υμηττού σε Παγκόσμιο Σημείο Αναφοράς» (προεδρεύων ο δήμαρχος Δάφνης-Υμηττού Αναστάσιος Μπινίσκος).
5. «Smart Υμηττός. Η Κινητήρια Δύναμη της Τεχνολογίας στην Προστασία του Περιβάλλοντος» (προεδρεύων ο δήμαρχος Καισαριανής Χρήστος Βοσκόπουλος).
6. «Η Σπουδαιότητα της Μελισσοκομίας και η Εφαρμογή των Μέτρων Αντιπυρικής Προστασίας» (προεδρεύων ο δήμαρχος Αγίας Παρασκευής Βασίλης Ζορμπάς).
7. «Zero Waste Υμηττός. Το Όραμα για το Πρώτο Βουνό Μηδενικών Αποβλήτων» (προεδρεύων ο δήμαρχος Ηλιούπολης Γιώργος Χατζηδάκης).
8. «Περιβαλλοντική Εκπαίδευση στα Σχολεία. Οι Νέοι Πρωταγωνιστούν στην Προστασία του Περιβάλλοντος» (προεδρεύων ο δήμαρχος Βύρωνα Γρηγόρης Κατωπόδης).
9. «Οι Σύγχρονες Προκλήσεις της Κλιματικής Αλλαγής. Το Μεγάλο Στοίχημα της Συντήρησης και Αποκατάστασης των Δασών» (προεδρεύων ο δήμαρχος Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης Γρηγόρης Κωνσταντέλλος).
10. «Εθελοντισμός. Συνεργασία και Στήριξη των ‘Άγρυπνων Φρουρών’ του Υμηττού» (προεδρεύων ο δήμαρχος Ζωγράφου Βασίλης Θώδας».
Στο κλείσιμο της 1ης ημέρας του Forum του ΣΠΑΥ βραβεύτηκαν οι εθελοντικές ομάδες των 11 δήμων που τον συνθέτουν.
Η συνεργασία και η πρόληψη «κλειδιά» για την προστασία και τη σωτηρία των δασών
Η συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση για την προστασία και η σωτηρία των δασών βρέθηκε στο επίκεντρο των ομιλιών των υπουργών που συμμετείχαν στο 2ο Forum.
«Δεν υπάρχει πολιτική προστασία δίχως τοπική αυτοδιοίκηση», ανέφερε ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Χρήστος Στυλιανίδης στον χαιρετισμό που απηύθυνε στην έναρξη των εργασιών του φόρουμ και προσέθεσε: «Είμαστε όλοι εδώ για να αποδείξουμε την συμπληρωματικότητα του κρατικού μηχανισμού με την τοπική αυτοδιοίκηση και τους εθελοντές».
Παράλληλα σχετικά με την φετινή αντιπυρική περίοδο ο κ. Στυλιανίδης είπε ότι έχουν ξεκινήσει διαγωνισμοί που αφορούν οχήματα και εναέρια μέσα και προσέθεσε ότι φέτος θα δοθεί έμφαση στις στολές.
Ο κ. Στυλιανίδης αναφέρθηκε ξεχωριστά στο καινοτόμο σχέδιο του ΣΠΑΥ «Smart Υμηττός» που όπως είπε αποτελεί «απαύγασμα της σύγχρονης αντίληψης για το πώς η τεχνολογία βοηθάει την πολιτική προστασία». «Είναι πολυερ- γαλείο. Χρειάζεται εκπαιδευμένους ανθρώπους για να το αξιοποιήσουν», τόνισε και προσέθεσε ότι θα πρέπει να είναι συνδεδεμένο με το Συντονιστικό Κέντρο Διαχείρισης Κρίσεων.
«Όλα τα κέντρα επιχειρήσεων πρέπει να καταλήγουν στο Εθνικό Συντονιστικό Κέντρο Διαχείρισης Κρίσεων. Εκεί είναι ο εγκέφαλος του συστήματος και θα δίνονται οι εντολές από εκεί γιατί μόνο έτσι μπορεί να υπάρξει η συνέργεια, η συνεργασία της Πυροσβεστικής με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τους εθελοντές», ανέφερε χαρακτηριστικά και προσέθεσε ότι με την επικαιροποίηση του προγράμματος ΑΙΓΙΣ οι δήμοι θα λάβουν 130 εκατομμύρια ευρώ για οχήματα και εργαλεία που αφορούν την Πολιτική Προστασία.
«Ετοιμάζουμε μέσω του ΑΙΓΙΣ την εθνική βάση δεδομένων η οποία θα αξιολογείται από ομάδες επιστημόνων. Θα υπάρχει δηλαδή ανάλυση, επιστημονική τεκμηρίωση ώστε να καταλήγει στην επιχειρησιακή απόφαση που θα λαμβάνεται από το επιχειρησιακό εκτελεστικό όργανο της Πυροσβεστικής. Τότε θα μπορεί να γίνει ο απόλυτος συντονισμός Είναι μεγάλο στοίχημα για εμάς», υπογράμμισε ο κ. Στυλιανίδης.
Παράλληλα ο υπουργός τόνισε ότι η Πολιτική Προστασία και η Κλιματική Κρίση δεν έχουν ιδεολογικά χαρακτηριστικά. «Η Πολιτική Προστασία δεν έχει ιδεολογία. Από την αρχή της θητείας μου λέω και επαναλαμβάνω ότι αυτό το υπουργείο, είναι καλό να δοθεί ως εθνικό υπουργείο πέρα από ιδεολογικές και πολιτικές αντιπαραθέσεις γιατί μόνο έτσι θα πετύχει τον στόχο του», σημείωσε.
«Χρειαζόμαστε όλοι. Χρειάζεται το κράτος με τα εναέρια μέσα, χρειάζεται η Πυροσβεστική. Ο Έλληνας πυροσβέστης ίσως είναι ο καλύτερος στην Ευρώπη. Δεν θα μπορούσαν όμως να δράσουν αποτελεσματικά αν δεν ήταν η Τοπική Αυτοδιοίκηση, αν δεν ήταν οι δήμαρχοι, οι εθελοντές. Είμαστε όλοι μια γροθιά», κατέληξε ο κ. Στυλιανίδης.
Για μια τεράστια πρόκληση που αναδύεται μέσα από την ανάπτυξη του Υμηττού έκανε λόγο ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Τάκης Θεοδωρικάκος. «Ο Υμηττός μας ενώνει. Αυτή η προσπάθεια είναι μία τεράστια πρόκληση να δημιουργήσουμε ένα μοντέλο ανάπτυξης που θα έχει προοπτική για όλους τους κατοίκους της περιοχής και ταυτόχρονα θα αναβαθμίζει το περιβάλλον. Η πρόκληση που υπάρχει πάντοτε είναι να συμβαδίζει η οικονομική ανάπτυξη με την προστασία και την αναβάθμιση του περιβάλλοντος. Ο Υμηττός είναι ένα τοπόσημο που δίνει τη δυνατότητα στα νέα παιδιά όχι μόνο να γνωρίσουν την φύση αλλά και την ιστορία και τον προορισμό τους», υπογράμμισε ο κ. Θεοδωρικάκος. Ακόμη, αναφέρθηκε στη συμβολή της Ελληνικής Αστυνομίας για την αντιμετώπιση και την πρόληψη των καταστροφών. «Η ΕΛΑΣ είναι πάντα δίπλα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση , είναι πάντα δίπλα στην Πυροσβεστική, στους εθελοντές, στην κοινωνία και στους πολίτες γιατί απλούστατα η ΕΛΑΣ είναι τμήμα της κοινωνίας όπου, όποτε χρειάζεται να συνδράμει στο έργο της αντιμετώπισης των καταστροφών είτε της πρόληψης των καταστροφών. Είναι εκεί και το κάνει με αυταπάρνηση και με πάρα πολύ ισχυρή θέληση. Είμαστε τμήμα της δικής σας, δική μας, κοινής προσπάθειας για το καλό όλων των πολιτών», επισήμανε.
Στις δράσεις που έχει προχωρήσει το υπουργείο Εσωτερικών ώστε να συνδράμει στο έργο του ΣΠΑΥ και της τοπικής αυτοδιοίκησης αναφέρθηκε από την πλευρά του ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών, Στέλιος Πέτσας. Όπως είπε, μόνο τον τελευταίο ενάμιση χρόνο έχουν δοθεί 11,5 εκατομμύρια ευρώ από το πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» και προσέθεσε ότι έρχονται και οι επόμενες χρηματοδοτήσεις. «Στηρίζουμε απόλυτα τον δεκάλογο που έχετε υιοθετήσει με τα χρήματά μας. Νομίζουμε ότι για πρώτη φορά έχει γίνει μία προσπάθεια συντονισμένου σχεδίου ώστε να φέρουμε τα καλύτερα αποτελέσματα απέναντι σε μια κλιματική κρίση που μας βασανίζει πολύ», σημείωσε ο κ. Πέτσας.
Στη συνεργασία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και σε όσα πρόκειται να γίνουν από δω και πέρα στον Υμηττό αναφέρθηκε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Αμυράς. «Ετοιμάζεται αντιπυρικό σχέδιο προστασίας του Υμηττού για όλα τα στρέμματα. Έχει τεράστια σημασία για εμάς, αποτελεί μήτρα βιοποικιλότητας. Ο Υμηττός έχει 650 διαφορετικά είδη φυτών εκ των οποίων τα 65 είναι ενδημικά, μόνο εκεί τα βρίσκεις. Έχει περίπου 120 διαφορετικά είδη ορνιθοπανίδας, πολλά είδη ερπετών άρα αποτελεί ένα σημαντικό φύλακα βιοποικιλότητας που θα τον προστατεύσουμε και τον προστατεύουμε», σημείωσε ο κ. Αμυράς.
Σχετικά με τις δράσεις που προχώρησαν για τον Υμηττό ο κ. Αμυράς είπε: «Δώσαμε βάση στη συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Συνεργαστήκαμε με τον ΣΠΑΥ. Ο ΣΠΑΥ είχε έτοιμη μελέτη και την άλλη μέρα υπογράψαμε μνημόνιο συνεργασίας για να μπούμε και να καθαρίσουμε τον Υμηττό. Καθαρίσαμε μια έκταση 2,5 χιλιάδων στρεμμάτων, βγάλαμε την συσσωρευμένη καύσιμη ύλη με τη βοήθεια και εποπτεία του δασαρχείου και των υπαλλήλων του δασαρχείου μας αλλά και του ΣΠΑΥ. Διανοίξαμε 90 χιλιόμετρα δασικών δρόμων. Απομακρύναμε αυθαίρετες κατασκευές και τακτοποιήσαμε και τα πυροφυλάκια».
Ακόμη, ο κ. Αμυράς αναφέρθηκε στη συνεργασία του ΥΠΕΝ με την ηγεσία του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας καθώς και στο πρόγραμμα ANTINERO. «Με απόλυτη συνεργασία με την ηγεσία του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας καθαρίσαμε 119 κρίσιμα δασικά οικο- συστήματα της χώρας που δεν μπορούσαμε να τα χάσουμε. Διανοίξαμε δασικούς δρόμους συνολικού μήκους 12.600 χιλιομέτρων και αντιπυρικές ζώνες 2 χιλιάδων χιλιομέτρων για να διευκολύνουμε το έργο της Πυροσβεστικής και των τοπικών κοινοτήτων», σημείωσε.
Σχετικά με το Τατόι ο κ. Αμυράς ανέφερε ότι μετά την καταστροφική πυρκαγιά έχουν υλοτομηθεί εδώ και 14 μήνες από τα 45.000 στρέμματα τα 27.000 στρέμματα . «Απομακρύναμε περίπου 300.000 καμένα πεύκα και κάναμε αντιδιαβρωτικά έργα 2,5 χιλιάδες χιλιόμετρα», είπε και προσέθεσε: «Από τους βασιλικούς τάφους είχαμε αφαιρέσει 800 καμέ- να δέντρα από πέρσι τον Αύγουστο».
Η συμβολή του ΣΠΑΥ στην προστασία των δασών
Η συμβολή του Συνδέσμου για την Προστασία και την Ανάπτυξη Υμηττού (ΣΠΑΥ) στη συνδιαμόρφωση της περιβαλλοντικής ατζέντας της επόμενης ημέρας βρέθηκε στο επίκεντρο των συζητήσεων της έναρξης του 2ου Forum του ΣΠΑΥ με θέμα «Ο Δεκάλογος Σωτηρίας των Δασών μας – Η επόμενη ημέρα».
Στην ανάγκη θωράκισης του Υμηττού μπροστά στην κλιματική κρίση αναφέρθηκε ο περιφερειάρχης Αττικής Γιώργος Πατούλης. Όπως είπε είναι μεγάλη η ανάγκη να προστατευτεί αλλά και να αναδειχθεί ο Υμηττός καθώς η περιβαλλοντική του αξία είναι τεράστια.
Επιπλέον ο κ. Πατούλης τόνισε ότι η Περιφέρεια Αττικής αμέσως μέσω του ΕΚΠΑ και του Αστεροσκοπείου Αθηνών έβγαλε σχέδιο για το master plan για τα σημεία που θα πρέπει να προσεχθούν καθώς επιβαρύνονται ιδιαίτερα λόγω της κλιματικής κρίσης. «Το master plan βρίσκεται ήδη στη δυνατότητα όλων να το επεξεργαστούν και να κάνουν τις στρατηγικές τους. Στο πλαίσιο το δικό μας είναι να δημιουργήσουμε μελέτες για να κάνουμε σημαντικά έργα στους 11 δήμους για την καλύτερη θωράκιση και ανθεκτικότητα», τόνισε ο κ. Πατούλης και προσέθεσε ότι αυτό που έχει σημασία είναι «να έχουμε όλοι την ίδια πυξίδα».
Τέλος ο κ. Πατούλης ευχαρίστησε τους εθελοντές της Πολιτικής Προστασίας για το «πανανθρώπινο έργο που προσφέρουν». «Αυτό το φόρουμ πλέον παίρνει την έννοια του θεσμού για την Πολιτική Προστασία. Ο Σύνδεσμος κατάφερε να δώσει οντότητα στη σημαντικότητα της αυτοδιοίκησης», κατέληξε.
Στη δράση του ΣΠΑΥ αλλά και του εθελοντικού κινήματος αναφέρθηκε μεταξύ άλλων ο τομεάρχης Προστασίας του Πολίτη της ΚΟ ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία και βουλευτής Ανατολικής Αττικής, Χρήστος Σπίρτζης.
«Έχουμε αποδείξει και ως κυβέρνηση και ως αντιπολίτευση, ότι είναι ανοιχτές και ήταν ανοιχτές πάντα οι πόρτες μας στην αυτοδιοίκηση, όχι ανάλογα με τα χρώματα που είχε ο κάθε δήμαρχος και όσον αφορά τη συνεργασία και όσον αφορά τη στήριξη, αλλά και τη χρηματοδότηση. Και ελπίζω στον απολογισμό η απελθούσα κυβέρνηση να έχει δείξει μια τέτοια λογική και εκείνη», επισήμανε αφού συνεχάρη τον ΣΠΑΥ για τη δράση του αλλά και για την αξιοποίηση και την ενεργοποίηση του εθελοντικού κινήματος.»
Όπως είπε, το πρόβλημα που συνήθως αντιμετωπίζει η αυτοδιοίκηση είναι «η έλλειψη μελετών και ώριμων έργων». «Είναι λοιπόν κατά τη γνώμη μου πολύ μεγάλη αδικία ο ΣΠΑΥ να έχει καταθέσει εδώ και 2 χρόνια συγκεκριμένο πρόγραμμα για τον Υμηττό και να μην έχει εγκριθεί», σημείωσε και προσέθεσε «είναι κρίμα όταν τρέχει το ‘Αντώνης Τρίτσης’ και όταν υπάρχουν τόσα χρήματα για την πολιτική προστασία από την Ευρώπη να έχουν πάρει ατομικό εξοπλισμό προστασίας μόνο 200 από τους 1200 εθελοντές του ΣΠΑΥ». «Στην Ανατολική Αττική δεν έχουν πάρει ούτε 200 γιατί δεν υπάρχει αντίστοιχος ΣΠΑΥ να τρέχει τα πράγματα και σε αυτό θα ήθελα να ζητήσω από τους παριστάμενους υπουργούς, και εκεί υπάρχει διακομματική συναίνεση, οφείλουμε σαν πολιτεία να έχουν όλοι οι εθελοντές πλήρη εξοπλισμό για την προστασία τους. Οφείλουμε να στηρίξουμε και τον κώδικα αξιών που δείχνουν στην ελληνική κοινωνία και το μεγάλο κοινωνικό τους έργο», υπογράμμισε ο κ. Σπίρτζης.
Στη συνέχεια τόνισε ότι χρειάζεται τέτοιοι σύνδεσμοι όπως ο ΣΠΑΥ να κατοχυρωθούν θεσμικά αλλά και να στελεχωθούν επιστημονικά και προσέθεσε ότι χρειάζεται ένας ειλικρινής διάλογος με την τοπική αυτοδιοίκηση και συνδέσμους σαν το ΣΠΑΥ για να διευκολυνθούν οι αυτοδιοικητικοί φορείς να αποφύγουν τις γραφειοκρατικές διαδικασίες.
«Μικρό αυτοδιοικητικό θαύμα» χαρακτήρισε τον ΣΠΑΥ ο γραμματέας κεντρικής πολιτικής επιτροπής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, Ανδρέας Σπυρόπουλος. Όπως είπε, η προστασία και η ανάδειξη του Υμηττού είναι ο πρωταρχικός σκοπός αυτής της διαδημοτικής πρωτοβουλίας. «Οφείλουμε να αναδείξουμε και να διαφυλάξουμε τον Υμηττό για τις επόμενες γενιές προστατεύοντας αυτόν τον μοναδικό πνεύμονα πρασίνου όπου ζει το 10% των Ελλήνων. Το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής δεσμεύεται να στέκεται πάντα στο πλευρό της τοπικής αυτοδιοίκησης για την ανάδειξη τέτοιων ελπιδοφόρων πρωτοβουλιών», υπογράμμισε ο κ. Σπυρόπουλος και προσέθεσε: «Η κυβέρνηση δεν μπορεί να μείνει στο ρόλο του παρατηρητή. Το κράτος δείχνει μεγάλες καθυστερήσεις. Έχουμε χρέος να προστατεύουμε αυτόν τον πνεύμονα πρασίνου».
«Το έργο του ΣΠΑΥ θα μπορούσε να αποτελέσει πρότυπο και να προσφέρει έμπνευση για ανάλογες πρωτοβουλίες σε όλη τη χώρα», κατέληξε ο κ. Σπυρόπουλος.
Παράδειγμα για τη διαχείριση του Υμηττού χαρακτήρισε τη δράση του ΣΠΑΥ ο καθηγητής Φυσικών Καταστροφών και πρόεδρος της επιστημονικής επιτροπής για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα, Κώστας Συνολάκης.
«Έχετε δώσει ένα παράδειγμα όχι μόνο για τη διαχείριση του Υμηττού αλλά και για το πώς η χώρα θα μπορέσει να δουλέψει και σε άλλα κομμάτια της κλιματικής αλλαγής», είπε και τόνισε ότι αυτό που αναδεικνύεται από τη δουλειά του ΣΠΑΥ είναι πόσο σημαντική είναι η διαλειτουργικότητα.
«Κάνετε ένα καταπληκτικό έργο. Θερμά συγχαρητήρια», κατέληξε.
Στόχος να γίνει ο Υμηττός το πρώτο Zero Waste βουνό της χώρας
Το θέμα των σκουπιδιών στον Υμηττό, των καθαρισμών και κυρίως αυτό της ανακύκλωσης, με στόχο να μηδενιστούν τα απόβλητα που πάνε στην πηγή, απασχόλησε το 2ο Forum του ΣΠΑΥ μέσα από την ενότητα «Zero Waste Υμηττός. Το Όραμα για το Πρώτο Βουνό Μηδενικών Αποβλήτων», όπου προεδρεύων ήταν ο δήμαρχος Ηλιούπολης Γιώργος Χατζηδάκης.
Στην ομιλία του, ο πρόεδρος της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης δρ. Φίλιππος Κυρκίτσος, στάθηκε στη συνεργασία που πρέπει να υπάρξει προς αυτή την κατεύθυνση από τους δήμους, ώστε να μηδενιστούν τα απόβλητα που πάνε για ταφή. «Το Zero Waste είναι σήμερα παγκοσμίως το νέο όραμα για τη διαχείριση αποβλήτων και τα σκουπίδια πρέπει να ανακυκλώνονται», είπε αρχικά και στη συνέχεια τόνισε μεταξύ άλλων:
«Βασικό πρόβλημα είναι αυτό της συμπεριφοράς όλων μας και η συμπεριφορά των δήμων. Είναι Zero Waste οι δήμοι γύρω από τον Υμηττό; Όχι. Τότε πώς θα είναι Zero Waste ο Υμηττός; Είμαστε πίσω σε αυτό το ζήτημα πανευρωπαϊκά».
Ο κ. Κυρκίτσος είπε ακόμη, πως το νομοθετικό πλαίσιο που διαμορφώθηκε είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, ζήτησε από τους δήμους να συνεργαστούν για να πετύχουν το Zero Waste και κατέληξε: «Διεθνώς έχει επιτευχθεί, επομένως μπορούμε κι εμείς».
Στη συνέχεια τον λόγο πήρε ο ειδικός συνεργάτης του ΣΠΑΥ, ιδρυτής της Πανελλήνιας Εθελοντικής Εκστρατείας Let’s do it Greece, Νίκος Κιούσης, ο οποίος αναφέρθηκε εκτενώς στο «ράλι καθαρισμού» που γίνεται στον Υμηττό τα τρία τελευταία χρόνια, θέτοντας τον μεγάλο στόχο του Συνδέσμου, «μέσα σε μια πενταετία, να γίνει ο Υμηττός το πρώτο Zero Waste βουνό της Ελλάδας».
Στο πάνελ συμμετείχε και ο δήμαρχος Παλαιού Φαλήρου Γιάννης Φωστηρόπουλος, ο οποίος συνέδεσε τη θάλασσα με το βουνό, καθώς το ένα επιδρά καθοριστικά πάνω στο άλλο. «Το Παλαιό Φάληρο είμαστε η προέκταση του Υμηττού. Ό,τι γίνεται στο βουνό καταλήγει στη θάλασσα», τόνισε χαρακτηριστικά και αναφέρθηκε ιδιαίτερα στο ρέμα της Πικροδάφνης, που ξεκινά από τον Υμηττό και καταλήγει στο Φάληρο. «Zero Waste για τον Υμηττό, πιθανότατα θα σημαίνει Zero Waste για τη θάλασσα. Με καθαρότερο βουνό θα έχουμε καθαρότερη θάλασσα».
Οι ιδιαιτερότητες της μελισσοκομίας στο βουνό
Στην ενότητα «Η σπουδαιότητα της μελισσοκομίας και η εφαρμογή των μέτρων αντιπυρικής προστασίας» στην οποία προεδρεύων ήταν ο δήμαρχος Αγίας Παρασκευής, Βασίλης Ζορμπάς, αναφέρθηκαν εκτενώς οι ιδιαιτερότητες της μελισσοκομίας μέσα στο βουνό, η αναγκαιότητα επιβίωσης και αναπαραγωγής της μέλισσας ώστε να υπάρξει ζωή και περιβάλλον, αλλά και οι κίνδυνοι πυρκαγιάς από τα καπνίσματα των μελισσοκόμων. Κοινή θέση όλων ήταν πως η λύση βρίσκεται στην εγγραφή των μελισσοκόμων στο σχετικό μητρώο, ώστε να υπάρχει έλεγχος της κατάστασης και να μην υπάρχουν παραβάσεις και αυθαιρεσίες.
«Η Ομοσπονδία θέλει να δοθεί η καλύτερη λύση για όλους. Όλοι θέλουν τη μέλισσα στο περιβάλλον, αλλά δεν θέλουν τον μελισσοκόμο», τόνισε χαρακτηριστικά ο γενικός γραμματέας της Ομοσπονδίας Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδας και πρόεδρος του Μελισσοκομικού Συλλόγου Αιτωλοακαρνανίας, Δημήτρης Νικολάου. «Τα άγρια μελίσσια τείνουν να εξαφανιστούν – είπε. Αν δεν υπάρξει ο μελισσοκόμος με τη βοήθεια που παρέχει στη μέλισσα, τότε η μέλισσα θα εξαφανιστεί, κι αν δεν μεσολαβήσει η μέλισσα μέσα στη φύση, τότε θα χαθεί το περιβάλλον. Η Ομοσπονδία έχει προτείνει λύσεις. Το μητρώο υπάρχει, και τώρα θα έρθει αναβαθμισμένο, όπου προβλέπεται υποχρεωτική εγγραφή των μελισσιών. Όσα δεν έχουν κωδικό, δεν μπορούν να βγουν σε δημόσιο χώρο. Ειδικά τα μελίσσια στον Υμηττό θα έχουν κωδικό και άδεια, και επομένως η πυροσβεστική θα γνωρίζει που βρίσκονται […] Νοικοκυρεμένες καταστάσεις θέλει και η Ομοσπονδία» πρόσθεσε.
Από τη δική του μεριά, ο γενικός γραμματέας της Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών Πυροσβεστικού Σώματος, υποστράτηγος ε.α. και σύμβουλος ΣΠΑΥ, Φώτης Δημαρέσης, ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «ως ΣΠΑΥ, έχουμε κάνει καταγραφή και υπήρχαν τραγικές εικόνες με μελισσοκόμους που δεν τηρούσαν ούτε τα στοιχειώδη». Στη συνέχεια στάθηκε στην μετακίνηση των μελισσοκόμων, που επίσης θα πρέπει να δηλώνεται, όπως είπε, καθώς και στην κλοπή των κυψελών, ζητώντας να υπάρξουν σχετικές νομοθετικές παρεμβάσεις.
«Η κοινή στόχευση όλων είναι να παραμείνει ζωντανός ο Υμηττός», είπε η περιφερειακή σύμβουλος Αττικής, Δήμητρα Νάνου, και έκανε μια εκτενέστατη παρουσίαση του μελισσοκομικού τοπίου στον Υμηττό, ανέλυσε την κατάσταση, τις προτάσεις για τις αδειοδοτημένες κυψέλες, αλλά και τις ενέργειες που έχουν γίνει.
Ο εκπρόσωπος της Εθελοντικής Ομάδας Δασοπροστασίας Πυρόσβεσης του δήμου Ελληνικού-Αργυρούπολης, Χρήστος Κανελλίδης, επισήμανε τους κινδύνους, όπως το καπνιστήρι των μελισσοκόμων, καθώς και τις προφυλάξεις που πρέπει να παίρνονται, θεωρώντας αναγκαία την επαναλειτουργία του δασαρχείου Υμηττού.
Ενίσχυση της πρόληψης για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών
Η ενίσχυση της πρόληψης για την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών και ιδιαίτερα των δασικών πυρκαγιών ήταν το μήνυμα των συμμετεχόντων στην δεύτερη μέρα του 2ου Forum του Συνδέσμου για την Προστασία και την Ανάπτυξη Υμηττού (ΣΠΑΥ) που διεξάγεται το διήμερο 23-24/1 στο πολιτιστικό και συνεδριακό Κέντρο «Μίκης Θεοδωράκης» της Αργυρούπολης με θέμα «Ο Δεκάλογος Σωτηρίας των Δασών μας – Η επόμενη ημέρα».
Στην στελέχωση των δασικών υπηρεσιών με μόνιμο προσωπικό αναφέρθηκε ο γενικός γραμματέας δασών του ΥΠΕΝ, Κωνσταντίνος Αραβώσης καθώς όπως είπε, έχει δρομολογηθεί η πρόσληψη 500 μονίμων στελεχών στις δασικές υπηρεσίες σε όλη τη χώρα και ήδη υπάρχουν 700 συμβασιούχοι μέσα από πρόγραμμα του ΟΑΕΔ οι οποίοι κι αυτοί θα πάρουν τις θέσεις τους στις δασικές υπηρεσίες για 8 μήνες. «Από 3000 που ήταν το προσωπικό, πολύ γρήγορα θα ξεπεράσει τις 4000», σημείωσε ο κ. Αραβώσης.
Παράλληλα ο κ. Αραβώσης έδωσε έμφαση στην συνεργασία των δασικών υπηρεσιών με την πυροσβεστική, μετά από 20 χρόνια, κάνοντας λόγο για μια «συνεργασία κλειδί» για την αποτελεσματική διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων. «Η συνεργασία μεταξύ των υπουργείων των δασικών υπηρεσιών, της Πυροσβεστικής, των ΜΚΟ και όλων των εμπλεκόμενων φορέων, είναι το κλειδί προκειμένου να μπορέσουμε να έχουμε επαρκή πρόληψη και αποτελεσματικότητα στην διαχείριση και προστασία των δασικών οικοσυστημάτων», υπογράμμισε και πρόσθεσε: «Πλέον, υπάρχει μια γενική γραμματεία Δασών στην οποία ενσωματώνονται όλες οι δασικές υπηρεσίες της χώρας σε μία νέα δομή. Αυτό μας δίνει τη δυνατότητα να μπορέσουμε να είμαστε αποτελεσματικοί στα θέματα της πρόληψης. Οι δασικές υπηρεσίες έχουν σαν αρμοδιότητα την πρόληψη, αλλά από την άλλη πλευρά οι δασικές υπηρεσίες και τα στελέχη τους βοηθούν και το Πυροσβεστικό Σώμα – στην περίπτωση που έχουμε πυρκαγιές – στην κατάσβεση, καθώς γνωρίζουν άριστα τη γεωμορφολογία και όλα τα δεδομένα». Όπως είπε το ΥΠΕΝ σε συνεργασία με τον ΣΠΑΥ προχώρησε σε ένα εκτεταμένο πρόγραμμα καθαρισμών στην περιοχή του Υμηττού, καθαρίζοντας μία έκταση 2,5 χιλιάδων στρεμμάτων, ενώ ανοίχτηκαν αντιπυρικές ζώνες – περίπου 90 χιλιόμετρα δασικών δρόμων. Οι ενέργειες αυτές εντάσσονταν στο πρόγραμμα ANTINERO, και θα συνεχιστούν, όπως είπε ο κ. Αραβώσης, και φέτος, με το ANTINERO 3, ενώ είναι ήδη σε εξέλιξη αντιπυρικές μελέτες σε όλη τη χώρα.
Στο διαχρονικό πρόβλημα των δασικών πυρκαγιών στη χώρα μας ειδικά στον Μεσογειακό Νότο, αναφέρθηκε από την πλευρά του ο σύμβουλος του υπουργού Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Φοίβος Θεοδώρου. Όπως είπε, η συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και η πρόληψη, αποτελεί κεντρική πολιτική του υπουργείου, ενώ προσέθεσε ότι αναμένεται νέα εγκύκλιος για την οργανωμένη απομάκρυνση των πολιτών λόγω δασικών πυρκαγιών.
«Τα σχέδια Πολιτικής Προστασίας ήδη πριν τα Χριστούγεννα, που αφορούν πυρκαγιές, χιόνια κι άλλα, έχουν αναβαθμιστεί. Στο αμέσως προσεχές μέλλον θα βγει μία καινούρια εγκύκλιος για την οργανωμένη απομάκρυνση των πολιτών εξαιτίας δασικών πυρκαγιών, όπου προσπαθούμε με βάση τα διδάγματα του παρελθόντος και μέσω του 112 για να δημιουργήσουμε συνθήκες ασφαλούς απομάκρυνσης των πολιτών», σημείωσε.
Παράλληλα, αναφέρθηκε στην Ακαδημία Πολιτικής Προστασίας που έχει ξεκινήσει με σκοπό την εκπαίδευση των εθελοντών σε όλα τα ζητήματα πολιτικής προστασίας ενώ μίλησε και για το αναβαθμισμένο κέντρο επιχειρήσεων στο Μαρούσι που διαθέτει όλη την τεχνολογία, καθώς και έμπειρα στελέχη που θα μπορέσουν να ανταποκριθούν άμεσα σε όλες τις περιπτώσεις δασικών πυρκαγιών. «Η πρόληψη δεν είναι μόνο το κομμάτι της διαχείρισης της καύσιμης δασικής ύλης, υπάρχουν κι άλλες δράσεις οι οποίες οφείλουν να δρομολογηθούν, όπως η ενημέρωση των πολιτών για τον κίνδυνο , οι μέρες επικινδυνότητας, τα μέτρα αυτοπροστασίας. Είναι κάτι που θα πρέπει να επενδύσει η τοπική κοινωνία, να ενημερώσει τους πολίτες ώστε να πάρουν τα κατάλληλα μέτρα», επισήμανε ο κ. Θεοδώρου.
Πρόληψη, συνέργεια-συνεργασία κι ολοκληρωμένη αντίδραση. Αυτές είναι οι τρεις λέξεις-κλειδιά για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών, όπως τόνισε ο αναπληρωτής προϊστάμενος γενικής διεύθυνσης Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος, Ευάγγελος Γκουντούφας.
«Τα εργαλεία υπάρχουν, το θεσμικό πλαίσιο υπάρχει, θα πρέπει να αξιοποιηθεί στο έπακρο η δυνατότητα συνεργασίας όλων των εμπλεκόμενων δυνάμεων προκειμένου να έχουμε το καλύτερο αποτέλεσμα», υπογράμμισε ο κ. Γκουντούφας.
Όπως είπε, την καταστολή και τον συντονισμό των δυνάμεων την έχει το Πυροσβεστικό Σώμα, την πρόληψη και τον σχεδιασμό όλων των έργων αντιπυρικής προστασίας, όλων των έργων θωράκισης από τις φυσικές καταστροφές, τον έχει η δασική υπηρεσία «λαμβάνοντας υποχρεωτικά υπόψιν την άποψη της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και των φορέων τοπικής αυτοδιοίκησης, ώστε να πηγαίνουμε σε αποτελεσματικό σχεδιασμό».
Επιπλέον ο κ. Γκουντούφας ανέφερε ότι δρομολογείται η σύνταξη αντιπυρικών σχεδίων για 39 περιοχές, οι οποίες θεωρούνται οι πιο επικίνδυνες, και στόχος είναι μέχρι τις 6 Φεβρουαρίου να έχουν συγκεντρώσει όλες τις προτάσεις από όλους τους φορείς, προκειμένου άμεσα να ξεκινήσει η διαγωνιστική διαδικασία.
«Προσπαθούμε να είμαστε όλοι μαζί σε μία προσπάθεια αναβάθμισης όλων αυτών των έργων και των εργασιών», επισήμανε από την πλευρά της η αναπληρώτρια προϊσταμένη – δασάρχης Πεντέλης, Χρυσή Κύρκου. Επιπλέον κατέστησε σαφή τον διαχωρισμό ανάμεσα στην πρόληψη και την καταστολή των δασικών πυρκαγιών, ενώ τόνισε ότι είναι αναγκαίες οι διαχειριστικές μελέτες.
Από την πλευρά της, η δασολόγος-περιβαλλοντολόγος του ΣΠΑΥ, Βίκυ Δημητρίου, αναφέρθηκε στα έργα πρόληψης που υλοποίησε ο ΣΠΑΥ στην περιοχή του Υμηττού, όπως η αποτύπωση όλων των υποδομών που υπάρχουν στον Υμηττό σε χάρτες, η ενίσχυση των εθελοντικών ομάδων, η ενημέρωση όλων των εμπλεκόμενων φορέων, η χρήση νέων τεχνολογιών, ωστόσο μίλησε και για προβλήματα που αντιμετώπισαν κατά τη διάρκεια συνεργασίας τους με άλλους φορείς.
Για την ανάγκη αλλαγής φιλοσοφίας και στον σχεδιασμό πρόληψης και καταστολής των πυρκαγιών υπαίθρου, αναφέρθηκε ο δήμαρχος Αμπελοκήπων-Μενεμένης, Λάζαρος Κυρίζογλου. Όπως είπε, χρειάζεται «επαναδιοργάνωση και επαναστελέχωση των αποδιοργανωμένων και υποστελεχωμένων δασικών υπηρεσιών και ανάθεση σε αυτές, της πρόληψης και κατάσβεσης των πυρκαγιών στα δάση και τις δασικές εκτάσεις». Ωστόσο, ο κ. Κυρίζογλου αποτίμησε θετικά την επανασύσταση της γενικής γραμματείας Δασών και προσέθεσε ότι η τοπική αυτοδιοίκηση πρέπει να έχει καθοριστικό ρόλο στη βελτίωση και στη διαφύλαξη, τόσο του τοπικού, όσο και του ευρύτερου περιβάλλοντος.
«Η πρόληψη θα πρέπει να είναι δουλειά όλων των φορέων, αλλά δεν θα πετύχουμε τίποτα αν δεν έχουμε φέρει σε αυτό το πλαίσιο τον πολίτη», υπογράμμισε από την πλευρά του ο αξιωματικός του ΠΣ, Θανάσης Μπαλάφας. Ο κ. Μπαλάφας έδωσε κι αυτός με τη σειρά του έμφαση στην πρόληψη και στη συνεργασία και τόνισε: «Έχουμε όλοι κοινό στόχο την προστασία του δάσους, μόνο που δεν έχουμε ολιστική αντίδραση σε αυτό. Πρέπει να επενδύσουμε στους δήμους. Η διαδικασία να σχεδιάζουμε μαζί, μας κάνει καλύτερους».
«Το καλύτερο κύτταρο πολιτικής προστασίας είναι ο ενημερωμένος και εκπαιδευμένος πολίτης που συμμετέχει ενεργά σε όλα αυτά. Είμαστε μαζί. Δεν περισσεύει κανείς», κατέληξε ο κ. Μπαλάφας.
Από την πλευρά του, ο επικεφαλής εθελοντικής ομάδας δασοπροστασίας Παπάγου- Χολαργού, Στέλιος Φούρναρης, υπογράμμισε την ανάγκη για ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των φορέων. «Να υπάρξει εμπιστοσύνη και καλύτερη συνεργασία μεταξύ των φορέων, διότι οι εθελοντικές ομάδες έχουν μπει δυνατά στο παιχνίδι όπως γίνεται και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Συνεργασία πραγματική. Έχετε εμπιστοσύνη στους εθελοντές, θα βγάλουν ασπροπρόσωπους όλους, όποτε χρειαστεί», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Παράλληλα, σε δίωρη συζήτηση στο πλαίσιο του φόρουμ, που είχαν περισσότεροι από 15 εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης από όλη την Ελλάδα, έγινε εκτενής αναφορά στην πολιτική προστασία των δήμων καθώς και στην ανάγκη που υπάρχει για την αναβάθμισή της. Οι δήμαρχοι Καλαβρύτων, Νάξου, Καλαμαριάς, Αν. Σάμου, Διστόμου-Αράχωβας-Αντίκυρας, Ξάνθης, Έδεσσας, Λοκρών, Γορτυνίας, Σάμης-Κεφαλλονιάς, Χανίων και Βελβετού, καθώς και εκπρόσωπος του δημάρχου Πρέβεζας μετέφεραν την εμπειρία τους από τις περιοχές τους, τις ελλείψεις και τις παθογένειες που υπάρχουν, καθώς και τις δράσεις στις οποίες έχουν προχωρήσει. Κοινή παραδοχή ωστόσο όλων ήταν η ανάγκη για συνεργασία με όλους τους εμπλεκομένους φορείς ώστε να ενισχυθεί η πολιτική προστασία των δήμων τους. Από την πλευρά του ο καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής, Εφαρμοσμένης Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών, Ευθύμης Λέκκας, αναφέρθηκε στη ιδιαίτερη περιβαλλοντική αξία που έχει ο Υμηττός, τονίζοντας την ανάγκη να διατηρηθούν αυτά τα χαρακτηριστικά.
Ο σχεδιασμός και αξιοποίηση των χρηματοδοτικών εργαλείων στήριξης 2023-2030
Η αξιοποίηση των χρηματοδοτικών εργαλείων στήριξης που έχουν κατεύθυνση την πράσινη ανάπτυξη και τις περιβαλλοντικές δράσεις, τέθηκε στο επίκεντρο σχετικής συζήτησης στο πλαίσιο του 2ου Forum του ΣΠΑΥ. Όπως τονίστηκε, η Ευρωπαϊκή Ένωση δίνει πόρους με κατεύθυνση την πράσινη ανάπτυξη και την ψηφιακή μετάβαση, καθώς και στις περιβαλλοντικές δράσεις. Επιπλέον υπογραμμίστηκε ότι για πρώτη φορά φέτος το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας πέτυχε και έχει ειδικό πρόγραμμα ύψους 715 εκατομμυρίων ευρώ, που εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και αφορά την πολιτική προστασία .
Ανάδειξη του Υμηττού σε παγκόσμιο σημείο αναφοράς
Στην ανάδειξη του Υμηττού σε παγκόσμιο σημείο αναφοράς λόγω της ιστορίας του, της μεγάλης βιοποικιλότητας που διαθέτει, αλλά και των περιπατητικών του διαδρομών, αναφέρθηκαν οι συμμετέχοντες στο 2ο Forum του ΣΠΑΥ.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, τονίστηκε η ανάγκη να συνδεθεί το φυσικό περιβάλλον με την ποιότητα ζωής, τον πολιτισμό και την ιστορία, ενώ όπως υπογραμμίστηκε, χρειάζεται να αναδειχθεί το γεγονός ότι ο Υμηττός είναι μία από τις περιαστικές περιοχές πρασίνου που βρίσκονται δίπλα σε μία μητρόπολη, γεγονός που αποτελεί συγκριτικό πλεονέκτημα. Ακόμη, έγινε αναφορά στο πρόγραμμα των 30 εκατομμυρίων ευρώ για την δημιουργία Εθνικού Δικτύου Μονοπατιών, που περιλαμβάνει 110 χιλιόμετρα μονοπατιών, κάτι το οποίο θα αξιοποιηθεί και στην περίπτωση του Υμηττού, προκειμένου να δημιουργηθούν υποδομές για τη συντήρηση και τη διασύνδεση των μονοπατιών.
Επιπλέον, έγινε αναφορά στην ανέγερση του Μουσείου Υμηττού – Σπύρος Λέκκας, που θα συμβάλει κι αυτό με τη σειρά του στην ανάδειξη του Υμηττού σε παγκόσμιο σημείο αναφοράς, καθώς θα αποτελέσει πόλο έλξης για μαθητές, τουρίστες και επισκέπτες, δίνοντάς τους την ευκαιρία να γνωρίσουν ακόμη καλύτερα την περιοχή.
Καινοτόμο πρόγραμμα Smart Υμηττός
Στο καινοτόμο πρόγραμμα Smart Υμηττός που θα αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο για την προστασία της περιοχής και που ξεκινά το επόμενο διάστημα, αναφέρθηκαν οι συμμετέχοντες σε σχετική συζήτηση στο πλαίσιο του 2ου Forum του ΣΠΑΥ. Πρόκειται για ένα νέο τεχνολογικό εργαλείο που έρχεται να εκσυγχρονίσει ψηφιακά τον Υμηττό, να ενισχύσει και να αναβαθμίσει την αντιπυρική θωράκιση του Υμηττού αλλά και να αναδείξει το τοπόσημο του Υμηττού σε πανελλαδικό επίπεδο. Επιπλέον στοχεύει στον καλύτερο συντονισμό και στη διαχείριση κρίσεων για την Πολιτική Προστασία, στην ανάδειξη του Υμηττού αλλά και στην ανάπτυξη φιλοδασικής συμπεριφοράς. Το εγχείρημα αυτό, που θα αξιοποιήσει τις νέες τεχνολογίες, αποτελεί μία ακόμη προσπάθεια για την ενίσχυση της πρόληψης και την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών.
Προτεραιότητα στην περιβαλλοντική εκπαίδευση
Κοινή ήταν η πεποίθηση όλων των ομιλητών στην ενότητα «Περιβαλλοντική Εκπαίδευση στα Σχολεία. Οι Νέοι Πρωταγωνιστούν στην Προστασία του Περιβάλλοντος» του 2ου Forum του ΣΠΑΥ, πως η εκπαίδευση των παιδιών πάνω στο περιβάλλον αποτελεί στρατηγικής σημασίας δράση, καθώς είναι οι αυριανοί πολίτες, αλλά και γιατί η ευαισθητοποίηση των παιδιών περνάει μέσα στην οικογένεια.
Σε αυτό επικεντρώθηκε κατά την ομιλία του και ο γενικός γραμματέας Πρωτοβάθμιας-Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και Ειδικής Αγωγής του Υπουργείου Παιδείας, Αλέξανδρος Κόπτσης.
«Πρέπει να δημιουργήσουμε ένα βιωματικό σχολείο, δηλαδή ένα σχολείο με δράσεις, με δεξιότητες και όχι απλά γνωσιακό σχολείο, που θα προσφέρει μόνο γνώσεις. Και σε αυτό συντείνουν οι ενέργειές μας», είπε στην αρχή και συνέχισε: «Τα τελευταία χρόνια γίνεται μια πολύ μεγάλη προσπάθεια του Υπουργείου Παιδείας και δίνεται προτεραιότητα στην περιβαλλοντική εκπαίδευση, γιατί αυτή η εκπαίδευση αποτελεί μια αδιαμφισβήτητη πρόταση για τη διασφάλιση της ευημερίας και του μέλλοντος του ανθρώπου, όσον αφορά στην προστασία του περιβάλλοντος. Αυτό για να γίνει απαιτούνται δύο πράγματα. Πρώτον, επαναπροσδιορισμός των αναγκών του ατόμου και σε ατομικό και σε συλλογικό επίπεδο και δεύτερον αναθεώρηση του συστήματος αξιών. Θεωρώ πως εμείς στα σχολεία περνάμε πλέον αυτή τη φιλοσοφία, σε συνεργασία φυσικά με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τους επιστημονικούς φορείς».
Αναφερόμενος στο τι γίνεται τώρα στα σχολεία, ο κ. Κόπτσης επισήμανε: «Οι θεματικές της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης διαπερνούν πια τα νέα προγράμματα σπουδών. Τα 166 νέα προγράμματα σπουδών, τα οποία πέρυσι για πρώτη φορά εφαρμόστηκαν πιλοτικά, έχουν πληθώρα θεμάτων και διατρέχουν καθ’ ολοκληρία τα σχολικά βιβλία. Γιατί αυτή η κουλτούρα δεν αποκτιέται με μεμονωμένα μαθήματα και συγκεκριμένες ώρες μαθημάτων. Είναι μια φιλοσοφία, που την περνάμε μέσα από τα νέα προγράμματα. Η εκπαίδευση για την αειφορία αποτελεί για εμάς ένα όραμα, γιατί επιτρέπει στους μαθητές να κατανοήσουν καλύτερα τον κόσμο μέσα στον οποίο ζουν».
Στη συνέχεια αναφέρθηκε στα εργαστήρια δεξιοτήτων που θεσμοθετήθηκαν, όπου δίνεται βάση στις δεξιότητες και όχι μόνο στις γνώσεις. Σε αυτά υπάρχουν θεματικές όπως σεβασμός στο περιβάλλον, κλιματική αλλαγή, οικολογική προσέγγιση, προφύλαξη από φυσικές καταστροφές, ώστε να συντελέσουν στην ανάπτυξη ενός πολίτη με ευαισθησία για το περιβάλλον.
Αναφέρθηκε επίσης σε πλήθος προγραμμάτων, τα οποία λειτουργούν είτε ενσωματωμένα στο σχολικό πρόγραμμα, είτε σε ζώνες εκτός του προγράμματος και στα ΚΕΠΕΑ, δηλαδή στο δίκτυο αποκεντρωμένων αειφόρων εκπαιδευτικών δομών, που στελεχώνονται από μια ομάδα κυρίως εκτός των πόλεων και σκοπό έχουν να κάνουν προγράμματα, να αναπτύσσουν δράσεις και να επισκέπτονται σχολεία. Και έχουν ως στόχο να προωθούν πρωτότυπες μεθόδους διδασκαλίας και εκπαίδευσης, με γνώμονα τη διαφύλαξη του περιβάλλοντος.
Ανέφερε τέλος τα όσα γίνονται μέσα στα σχολεία, όπως κήποι με λαχανικά και βότανα, μονάδες κομποστοποίησης, δράσεις ανακύκλωσης και κατέληξε: «Η περιβαλλοντική εκπαίδευση είναι σήμερα παρούσα μέσα στις τάξεις».
Η αλπινίστρια και πρέσβειρα Ευρωπαϊκού Συμφώνου για το κλίμα, Βανέσα Αρχοντίδου, η οποία μάλιστα έχει ανέβει στο Έβερεστ και έχει μεγαλώσει στου Ζωγράφου, δηλαδή δίπλα στους πρόποδες του Υμηττού, τόνισε πως τα παιδιά πρέπει να βγουν από τα σχολεία και να μπουν στο βουνό, για να μάθουν το βουνό.
Ο εντεταλμένος σύμβουλος Ανακύκλωσης και Κυκλικής Οικονομίας του δήμου Νέας Σμύρνης Γιώργος Κρικρής, είπε πως «η εκπαίδευση στο θέμα της κλιματικής κρίσης είναι το νούμερο 1» και μίλησε για τις δράσεις και τα προγράμματα του δήμου του γύρω από τα απόβλητα και την κομποστοποίηση.
Ο τεχνολόγος δασολόγος του ΣΠΑΥ Δημήτρης Κυργιόπουλος μίλησε για τις δράσεις του Συνδέσμου για την περιβαλλοντική εκπαίδευση και στα όσα έχουν προγραμματιστεί να γίνουν και στάθηκε ιδιαίτερα στην ανάγκη να γίνει το βουνό προσβάσιμο και για τα ΑμεΑ.
Τέλος, η εκπαιδευτικός και αντιδήμαρχος Ηλιούπολης Χριστίνα Σερέτη, είπε πως τα περιβαλλοντικά θέματα είναι τα πιο σημαντικά στην εποχή μας και πρόσθεσε: «Όλοι και κυρίως τα παιδιά, πρέπει να έχουν γνώση, γνώμη και συμμετοχή».
Οι επιπτώσεις αλλά και οι προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής
Η κλιματική αλλαγή απασχόλησε ιδιαίτερα το 2ο Forum του ΣΠΑΥ, μέσα από την ενότητα «Οι σύγχρονες προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής. Το μεγάλο στοίχημα της συντήρησης και αποκατάστασης των δασών», όπου προεδρεύων ήταν ο δήμαρχος Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης Γρηγόρης Κωνσταντέλλος. Μάλιστα ο ίδιος έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην πυρκαγιά του περασμένου καλοκαιριού, που ξεκίνησε από τη Γλυφάδα και έφτασε μέχρι τον αστικό ιστό της Βούλας και της Βάρης.
Η γενική γραμματέας Τουριστικής Πολιτικής & Ανάπτυξης του Υπουργείου Τουρισμού, Ολυμπία Αναστασοπούλου, έθεσε με σαφήνεια και με λεπτομέρειες τις επιδράσεις που έχει η κλιματική αλλαγή πάνω στον τουρισμό. «Οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής δεν περιορίζονται στην αύξηση της θερμοκρασίας και στην εμφάνιση ακραίων καιρικών φαινομένων, αλλά αγγίζουν κάθε πτυχή της ανθρώπινης δραστηριότητας, από τις τουριστικές υποδομές και την αγροτική παραγωγή, μέχρι ακόμη και τις καρδιακές παθήσεις», είπε αρχικά και συνέχισε:
«Ο τουρισμός λοιπόν είναι ευάλωτος σε αυτές τις αλλαγές που έχει επιφέρει η κλιματική κρίση και ταυτόχρονα συγκαταλέγεται ανάμεσα στους παράγοντες που την επιτείνουν, καθώς το σύνολο της ενέργειας που χρησιμοποιείται από τις τουριστικές επιχειρήσεις βασίζεται σε ορυκτά καύσιμα. Οι μεταφορές αποτελούν τον κλάδο που ευθύνεται για το μεγαλύτερο μέρος των εκπομπών του άνθρακα στον τουρισμό, οι αεροπορικές μεταφορές ειδικότερα για το 40% των εκπομπών, οι οδικές για το 32%, ενώ η διαμονή για το 21%. Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι αερομεταφορές ευθύνονται για το 13% του συνόλου των εκπομπών που προέρχονται από τη μεταφορά και για τον λόγο αυτόν αποτελούν τον βασικό παράγοντα, που δυσχεραίνει τη μετάβαση του τουρισμού στην πράσινη οικονομία. Ο τουρισμός κινδυνεύει λοιπόν να μείνει πίσω στην πράσινη μετάβαση και μάλιστα να δυσφημιστεί, ως ένας προβληματικός τομέας που επιτείνει τη μόλυνση του περιβάλλοντος».
Στη συνέχεια η κ. Αναστασοπούλου ανάφερε λεπτομερώς την αλυσίδα των επιπτώσεων με κατάληξη στον τουρισμό, λέγοντας μεταξύ άλλων: «Η κλιματική αλλαγή έχει και άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις στον τομέα του τουρισμού. Άμεσες όπως η αύξηση της θερμοκρασίας και η άνοδος της θάλασσας, μεταβολές στο επίπεδο της υγρασίας και της ποιότητας του αέρα, αύξηση του δείκτη δυσφορίας των επισκεπτών, αυξημένος βέβαια ο κίνδυνος πυρκαγιάς και ερημοποίησης, περιορισμός βροχοπτώσεων, αύξηση των έντονων καιρικών φαινομένων, όπου όλα καταλήγουν στην επιβάρυνση του περιβάλλοντος, που αποτελεί και βασικό πόρο για τον τουρισμό. Έμμεσες συνέπειες έχουμε τη μείωση της αξίας των παράκτιων τουριστικών επενδύσεων, ακόμη και την εγκατάλειψη των τουριστικών επενδύσεων, όπως για παράδειγμα δεν μπορούν να ανταποκριθούν στη χρήση τους τα χιονοδρομικά κέντρα. Και οικονομική επιβάρυνση, λόγω της αδυναμίας να προσφερθούν τουριστικές υπηρεσίες εξαιτίας ακραίων καιρικών φαινομένων».
Τόνισε ακόμη πως η κλιματική αλλαγή δεν θα επηρεάσει με τον ίδιο τρόπο τον τουρισμό σε όλο τον πλανήτη, γιατί η κάθε περιοχή εκτίθεται σε διαφορετικό βαθμό στην κλιματική αλλαγή και πως απειλούνται περισσότερο περιοχές που σήμερα έχουν σημαντική τουριστική ανάπτυξη, όπως είναι η Μεσόγειος και παρουσιάζεται υψηλός κίνδυνος για τον τουρισμό αυτών των περιοχών. «Σύμφωνα με τη Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Συνδικάτων, οι ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίας κατά τη διάρκεια των θερινών μηνών και οι συχνοί και παρατεταμένοι καύσωνες είναι πιθανό να οδηγήσουν στη μείωση των ροών προς τα αστικά τουριστικά κέντρα των μεσογειακών χωρών, εντείνοντας έτσι τον ανταγωνισμό από χώρες της Κεντρικής Ευρώπης και της Σκανδιναβίας», είπε μεταξύ άλλων και στη συνέχεια επισήμανε τις προτάσεις πολιτικής, όπως «σε ευρωπαϊκό επίπεδο να μετρηθούν οι επιπτώσεις και να επενδύσουν σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, να επαναπροσδιοριστεί η αντίληψή μας για την τουριστική ανάπτυξη, ώστε να μην βασίζεται πλέον στη μεγάλη ροή των εισερχόμενων τουριστών, αλλά να αναπτυχθεί η κατάλληλη στρατηγική, ώστε οι επισκέπτες να μένουν στην περιοχή που επισκέπτονται για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και να προσελκύουμε τουρίστες υψηλότερων κατηγοριών».
Στις ιδιαιτερότητες των δικών τους δήμων πάνω στα προβλήματα που δημιουργεί η κλιματική αλλαγή, αναφέρθηκαν οι δήμαρχοι Κηφισιάς Γιώργος Θωμάκος, Διονύσου Γιάννης Καλαφατέλης και Μοσχάτου-Ταύρου Ανδρέας Ευθυμίου.
Η διευθύντρια Ερευνών διαΝΕΟσις δρ. Φαίη Μακαντάση, τόνισε πως έχουν μελετήσει τις επιπτώσεις και τις ανέλυσε διεξοδικά, παρουσίασε και τα στοιχεία γύρω από την αντίληψη που έχει ο κόσμος για την κλιματική αλλαγή και πρόσθεσε πως χρειάζονται συλλογικές δράσεις.
Ο διδάκτωρ δασολογίας και υπεύθυνος δασικών προγραμμάτων WWF Ελλάς Νίκος Γεωργιάδης αναφέρθηκε στον δασικό πλούτο της χώρας και στην αύξηση των πυρκαγιών λόγω της κλιματικής αλλαγής, με τις επιπτώσεις που επιφέρουν στο περιβάλλον και στον άνθρωπο και έκανε επιστημονική ανάλυση γύρω από τα δάση και τις καταστροφές.
Ο αντιπεριφερειάρχης Πολιτισμού και Αθλητισμού Χάρης Ρώμας χαρακτήρισε συγκοινωνούντα δοχεία την Β’ βαθμού Τοπική Αυτοδιοίκηση με την Α’ βαθμού και είπε πως όταν πετυχαίνει αυτή η συνεργασία, τότε παράγεται θαυμάσιο έργο. Στη συνέχεια στάθηκε στα χαρακτηριστικά του Υμηττού, στις επιπτώσεις που προκαλούν οι πυρκαγιές και η κλιματική αλλαγή και τα μέτρα που πρέπει να παρθούν.
Στήριξη στον εθελοντισμό
Τέλος, ο εθελοντισμός ήταν αυτός που έκλεισε το 2ο Forum του ΣΠΑΥ με την ενότητα «Εθελοντισμός. Συνεργασία και στήριξη των ‘άγρυπνων φρουρών’ του Υμηττού». Προεδρεύων ήταν ο δήμαρχος Ζωγράφου Βασίλης Θώδας και όλοι οι ομιλητές στάθηκαν στην τεράστια προσφορά των εθελοντών πάνω στην Πολιτική Προστασία και συμφώνησαν στη στήριξη που πρέπει να έχουν, ώστε το έργο τους να γίνεται χωρίς προβλήματα.
Άλλωστε, καθ’ όλη τη διάρκεια του Forum, και τις δύο ημέρες, οι αναφορές στους εθελοντές ήταν συχνές και παντού γινόταν λόγος για την προσφορά και την αυταπάρνηση που δείχνουν σε στιγμές καθοριστικές για τα δάση και την προστασία τους.
Ο πρόεδρος της Ακαδημίας Εθελοντισμού HelpHellas, Γιώργος Γαμπιεράκης, τόνισε χαρακτηριστικά στην ομιλία του: «Υπάρχει ένα πλούσιο ανθρώπινο δυναμικό, που μπορεί να προσφέρει και να συνεισφέρει πάρα πολύ σε θέματα που έχουν να κάνουν με τη βιώσιμη ανάπτυξη και την προστασία της ανθρώπινης ζωής και των δασών. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα θελήσαμε να εξειδικεύσουμε και να συνδέσουμε τον εθελοντισμό με την εκπαίδευση. Έχουμε ήδη πιστοποιηθεί όσον αφορά τη δυνατότητά μας να σχεδιάζουμε και να υλοποιούμε προγράμματα εκπαιδευτικά με βάση τον εθελοντισμό. Ουσιαστικά με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να διαμορφώσουμε προγράμματα δια βίου μάθησης και εκπαίδευσης, από τα παιδιά του νηπιαγωγείου μέχρι και άτομα τρίτης ηλικίας, γιατί πρέπει να πω ότι είναι ενεργοί πολίτες και πολύ χρήσιμοι για την Τοπική Αυτοδιοίκηση».
Μίλησε ακόμη για μια σειρά προτάσεων που έχουν υποβληθεί προς τα αρμόδια Υπουργεία και πως χρειάζεται άμεση θεσμοθέτηση ο εθελοντισμός στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Αμέσως μετά, εκπρόσωποι εθελοντικών οργανώσεων δασοπροστασίας, καθώς και ο βουλευτής Νότιου Τομέα Αθηνών Κωνσταντίνος Κυρανάκης, ανέπτυξαν διαδοχικά όλες τις παραμέτρους γύρω από τον εθελοντισμό, το έργο τους και τις ανάγκες του.